Namık Kemal'in Tilmîzlerinden Mustafa Refik Bey’in Edebiyat Tarihimizdeki Yeri

Abstract

1843 dogumlu Mustafa Refik Bey 1865’te 22 yasinda koleradan vefat etmistir. Gencliginin baharinda hayata gozlerini yummus olan bu isim Tanzimat devri ediblerimizin iltifatlarini kazanmayi basarmistir. Namik Kemal, Recaizade Ekrem, Abdulhak Hamid ve Suleyman Nazif gibi isimler vefatindan sonra mektuplariyla ve makaleleriyle hatirasini yâd etmislerdir. Recaizade’nin bu genc sair ve yazarin ismini taziz etmek uzere yazdigi manzumeler devri icindeki kiymetini gosterir. Namik Kemal’in bir mektubunda belirttigi uzere bizde “ilk defa bir mecmua-i mevkute” nesreden henuz 19 yasindaki Refik Beydir. Bu dergi sadece uc sayi yayimlanmis olan Mir’at mecmuasidir. Tanzimat devri gazete ve dergilerinde bilfiil calismis olan Refik Bey daha cok dostlarinin hatira ve notlarinda kalmis siirleriyle sair, Letâif-i Insâ’siyla da yazar olarak karsimiza cikar. Namik Kemal ile olan unsiyeti yalnizca edebiyat vadisi ile sinirli degildir. Olumunden birkac ay once Yeni Osmanlilar cemiyetine katilan Refik Bey siyasi durusu ile de Namik Kemal’in has dairesinde yer bulmustur. Yazida ayrica Mustafa Refik Bey hakkinda kaleme alinan makale ve mektuplardan hareketle hayati ve sanatina dair bilgiler derlenecek, Mir’at mecmuasindaki kalem tecrubeleri tespit edilecektir. Letâif-i Insâ yazari Mustafa Refik Bey’in sair ve yazar yonlerini ortaya koyma amacindaki bu calismanin edebiyat tarihimize mutevazi bir katkida bulunmasini umuyoruz.