Γονική εμπλοκή και ικανότητες γραμματισμού παιδιών νηπιαγωγείου: κοινωνικοπαιδαγωγικές και αναπτυξιακές προεκτάσεις

Abstract

Οι σύγχρονες θεωρήσεις για την κατάκτηση του γραμματισμού αναγνωρίζουν τον ρόλο των κοινωνικών εμπειριών και των αλληλεπιδράσεων παιδιών και γονέων στις διαδικασίες κατάκτησής του. Στην εργασία αυτή διερευνάται η σύνδεση ανάμεσα στην εμπλοκή των γονέων παιδιών προσχολικής ηλικίας σε σχέση με τον  γραμματισμό και  τις ικανότητες γραμματισμού των παιδιών με βάση τις αναφορές των γονέων. Στην έρευνα συμμετείχαν 214 γονείς από διάφορες περιοχές της ελληνικής επικράτειας. Για τη συλλογή δεδομένων χορηγήθηκε το Ερωτηματολόγιο Γονικής Εμπλοκής για τον Γραμματισμό στο Νηπιαγωγείο και η κλίμακα Ικανοτήτων Γραμματισμού παιδιών Νηπιαγωγείου, εκδοχή γονέων. Τα ευρήματα επιβεβαίωσαν τη σύνδεση των πρακτικών γονικής εμπλοκής με τις ικανότητες γραμματισμού των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Αναδείχθηκε η προβλεπτική ισχύς παραγόντων που σχετίζονται με την ποιοτική διάσταση της γονικής εμπλοκής στον γραμματισμό των παιδιών και την αλληλεπίδραση γονέα - παιδιού σε δραστηριότητες σχετικές με τον γραμματισμό στο σπίτι. Σημαντικός φάνηκε ο ρόλος  του φύλου του γονέα και της διαθεσιμότητας  βιβλίων στο σπίτι για την ανάπτυξη σχετικών ικανοτήτων. Η συμβολή της ηλικίας του παιδιού στην πρόβλεψη της κατάκτησης του γραμματισμού, με τους γονείς να δηλώνουν υψηλότερες ικανότητες για τα προνήπια συγκριτικά με τα νήπια,  αναδεικνύει τη σημασία της υποστήριξης των οικογενειών στο ρόλο τους ώστε να ενισχυθούν οι γνώσεις και η ποιότητα της εμπλοκής τους, αναδεικνύοντας τον κοινωνικοπαιδαγωγικό ρόλο του νηπιαγωγείου.