ĐÁNH GIÁ HIỆU LỰC XUA MUỖI Ae. aegypti CỦA MỘT SỐ HỖN HỢP TINH DẦU TRONG PHÒNG THÍ NGHIỆM

Abstract

Thử nghiệm đánh giá hiệu lực xua và phản ứng không mong muốn với người thửnghiệm của 3 mẫu hỗn hợp tinh dầu M1 (Hoàng đàn:quế tỷ lệ 25,3:12,7), M2 (Sảchanh:bạc hà:đinh hương tỷ lệ 1:1:1), M3 (Quế:eugenol:phong lữ:bạc hà:sả chanh tỷlệ 10,5:13:21:5,3:2,6) trong ethanol ở các các nồng độ 40%, 50%, 60%, 70% và 80%với muỗi Ae. Aegypti trong phòng thí nghiệm từ tháng 4/2022 đến tháng 11/2022.Kết quả cho thấy chế phẩm M3 có hiệu quả xua Ae. aegypti cao nhất với hiệu lựcxua trung bình là 90,47%, sau đó đến chế phẩm M2 với hiệu lực xua muỗi trung bìnhlà 81,70% và chế phẩm M1 (Hoàng đàn: quế) có hiệu lực xua muỗi thấp nhất với50,33%. Phân tích ANOVA cho thấy có sự khác biệt về tỷ lệ trung bình hiệu lực xuamuỗi Ae. aegypti giữa ba chế phẩm M1, M2 và M3 (p=0,041<0,05). Chế phẩm M3 cótác dụng xua muỗi thấp nhất là 63,95% ở nồng độ 40% và tỷ lệ xua muỗi đạt 100% ởcác nồng độ từ 60% trở lên. 100% người trực tiếp thử nghiệm không có bất kỳ tácdụng không mong muốn nào khi thử nghiệm chế phẩm M2 và chế phẩm M3 ở tất cảcác nồng độ thử nghiệm. Kết quả phỏng vấn cho thấy chỉ có chế phẩm M1 có mùi khóchịu ở các nồng độ thử nghiệm. 1/6 người thấy mùi khó chịu khi thử nghiệm chế phẩmM1 ở nồng độ 40% và 50%, 2/6 người thấy mùi khó chịu khi thử nghiệm chế phẩm M1ở nồng độ 60% và 3/6 người thấy mùi khó chịu khi thử nghiệm chế phẩm M1 ở nồngđộ 70% và 80%.Chế phẩm M3 với nồng độ 60% có hiệu quả xua muỗi Ae. aegypti tốt với tỷ lệ xuađạt 100%, an toàn và không gây tác dụng không mong muốn cho người thử nghiệm.