Ocena wpływu zróżnicowania próbek nawęglonych wykonanych w procesach o ściśle zdefiniowanych parametrach na oznaczenia twardości powierzchniowej

Abstract

Celem pracy była ocena zróżnicowania twardości próbek nawęglanych w tym samym procesie – teoretycznie w tych samych warunkach. Zakładano uzyskanie stałej grubości warstwy 1,2 mm i trzech nominalnych twardości 700 HV0,5, 740 HV0,5, 780 HV0,5. Wykonano pomiary twardości od HV0,1 do HV10 i badania metodą prądów wirowych. Szczególną uwagę poświęcono pomiarom mikrotwardości powierzchniowej HV0,1. Na stosunkowo małej powierzchni kontrolnej stwierdzono duże zróżnicowanie wyników pomiarów twardości czterech „jednakowych” powierzchni. Po zwiększeniu liczby oznaczeń z 5 do 13 uległy zmianie wartości średnich oraz wzrost odchylenia standardowego. Wykonane pomiary wskazują na celowość stosowania więcej, niż 5 punktów pomiarowych dla danej próbki wymaganych przez normy i procedury badań. Pomiarami HV0,1 wykryto skokową zmianę twardości o 10 jednostek i powtarzanie tych wartości w różnych próbkach, co sygnalizuje przydatność oznaczenia przy charakteryzowaniu struktury warstwy. Stwierdzono korelację między pomiarami twardości a oznaczeniami wiroprądowymi. Zastosowanie uśredniających oznaczeń wiroprądowych mogłoby zwiększyć prawdopodobieństwo eliminowania wadliwych elementów i podnieść poziom jakości wyrobów.