Aristotelesyen Tragedya Çerçevesinde David Mamet’in “Oleanna” Oyunun İncelenmesi

Abstract

David Mamet’in tartisma yaratan oyunu Oleanna, elestirmenler tarafindan, genellikle, cinsel taciz, siyaseten dogruculuk ve akademik egitimin sorunlarini ele alan bir cercevede degerlendirilmistir. Mamet’in oyunlari, ayni zamanda absurt tiyatro ile geleneksel realizmin bir biresimi olarak gorulmustur. Mamet ise tum bu yaklasimlara karsi cikarak Oleanna’nin, yuksek ogrenimin kurumsal zemininde, bir profesor ile ogrencisi arasindaki esit olmayan guc iliskisini anlatan Aristotelesyen bir tragedya oldugunu ifade etmistir. Bu calismada, Mamet’in bu nitelendirmesinin izi surulerek Oleanna, Aristotelesyen tragedyanin olay orgusunu belirleyen unsurlar cercevesinde degerlendirilmektedir. Bu baglamda, Aristoteles’in tragedya tanimindan hareketle, oyunun protagonisti olan profesor John ve olay orgusu “hubris”, “hamartia”, “peripeteia”, “anagnorisis” ve “katharsis” kavramlari acisindan incelenerek, John’un modern trajik bir kahraman, Oleanna’nin da modern Aristotelesyen bir tragedya oldugu dusuncesi tartisilmaktadir.