Vatan Olgusunun Zihinlerdeki İmgesi: Türk ve Mülteci Öğrenciler ile Yapılan Karşılaştırmalı Bir Metafor Araştırması

Abstract

Bu araştırmanın amacı ortaokullarda öğrenim gören Türk ve mülteci öğrencilerin “vatan” kavramına yönelik metaforik algılarının tespiti ve karşılaştırılmasıdır. Araştırma deseni olarak nitel araştırma desenlerinden olgu bilim deseni benimsenmiştir. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı, öğrencilerin vatan kavramına yönelik metaforik algılarının tespitini gerçekleştirmeye yönelik eksik bırakılmış cümlelerden oluşan bir metafor formudur. Araştırma 2021-2022 öğretim yılının Güz döneminde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Niğde ve Kahramanmaraş İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı devlet okullarında öğrenim gören her sınıf düzeyindeki toplam 339 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmadan elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile değerlendirilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, Türk ve mülteci öğrencilerin ürettikleri metaforların en fazla bulunduğu kategori “maddi ve manevi ihtiyaçların karşılandığı yer” kategorisidir. Buna karşın, Türk öğrencilerin “korkutucu, sonsuz olmayan ve yol gösterici/rehber” kategorisinde hiç metaforları yokken aynı durum mülteci öğrenciler için ise “güçlü ve bölünmez, uğruna mücadele edilen ve vazgeçilmez” kategorisinde geçerlidir. Araştırma, Sosyal Bilgiler dersinin öğrencilerin vatan algıları üzerindeki etkililiğinin dikkate alınarak düzenlenmesi yönündeki bakış açısını güçlendirmektedir.