MURÂDÎ DİVANI’NDA DENİZ TASAVVURU

Abstract

İnsanoğlunun tabiatla ilişkisinde deniz durgunluğu, enginliği, hırçınlığı, dinginliği gibi birçok yönüyle insan ruh hali üzerinde tesir bırakmıştır. Bu tesirin izleri İslamiyet öncesi dönemden beri Türk Edebiyatı’na yansımıştır. İslami dönem Türk Edebiyatı’nda ise deniz taşıdığı bu lirik anlamın dışında tasavvufi anlamlar da yüklenmiştir. 16. yüzyılın şair hükümdarlarından olan Murâdî de Türkçe Divanı’nda deniz kavramının hem lirik hem de tasavvufi anlamından istifade etmiş, eserinde denize ve denizle ilgili kavramlara sıkça yer vermiştir. Bu çalışmada Murâdî Divanı’nda deniz ve denizle ilgili bazı unsurların tasavvur edilme biçimi ve sebepleri ele alınmıştır. Divan’da geçen bu kavramlarla ilgili konuyu yansıtabilecek bazı beyitler seçilmiş, denizin ve ilgili sözcüklerin yüklendiği anlamlar, imgeler açıklanmaya çalışılmıştır.