БАЛАЛАРДАҒЫ ЖОҒАРҒЫ ЗӘР ШЫҒАРУ ЖОЛДАРЫНЫҢ БІТЕУ ЗӘР-ТАС АУРУЛАРЫНДАҒЫ ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ДИАГНОСТИКАЛЫҚ АНЫҚТАУДЫҢ ЗАТ АЛМАСУ, МИКРОБИОЛОГИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУЛЕРІНІҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ

В последние десятилетия мочекаменная болезнь у детей становится все более распространенной, с высокой частотой рецидивов и значительной заболеваемостью. У большинства детей наблюдается нарушение обмена веществ. В данной статье изучены эпидемиология, клинико - диагностическая значимость метаболических, микробиологических исследований при обтурирующихкамнях верхних мочевых путей у детей. Целью исследования является изучение особенности эпидемиологии, метаболических нарушений и спектров возбудителей инфекции верхних мочевых путей при обтурирующих камнях у детей.Проведен ретро- и проспективный анализ историй болезней всех госпитализированных детей в отделение урологии АО «Научный центр педиатрии и детской хирургии» г.Алматы за период 2015-2021гг. 204 ребенкав возрасте от 3 месяцев до 17 лет находились по поводу мочекаменной болезни, из них критериям отбора соответствовали 124 ребенка. Среди 124, из-за отсутствия результатов биохимического анализа суточной мочи, 9 пациентов были исключены. В исследуемой группе из 115 детей данные 77 детей собраны ретроспективно, а 38 детей - набраны проспективно. У всех детей проведен забор крови для лабораторных анализов (стандартный общий анализ крови и мочи, биохимический анализ крови и суточной мочи), а также инструментальных исследований (ультразвуковое исследование почек и мочевого пузыря, экскреторная урография, нативная компьютерная томография мочевыделительной системы).Результаты исследования. Гендерное соотношение: мальчики и девочки 1,3 : 1. Средний возраст детей составлял 7,74 ± 3,71 года. Из поступивших преобладают дети школьного возраста (6 – 15 лет). Средний размер конкрементов 1,8см. В зависимости от возрастной категории преобладали следующие клинические признаки: боль в животе, гипертермия, рвота у детей раннего возраста. Тогда как у детей старшего возраста отмечалась в большинстве случаев почечная колика. При исследовании результатов биохимического анализа суточной мочи, метаболические нарушения выявлены у 71 пациента, из них гиперкальцирурия у 18 (8,8%), гипероксалурия у 25 (12,3%) детей. У более 80% пациентов наблюдались инфекции мочевыводящих путей, вызванные микроорганизмами группы Enterococcus и ассоциациями двух и более микроорганизмов. В приведенном анализе преобладают дети школьного возраста. Метаболические нарушения выявлены у 62% пациентов, инфекции мочевыводящих путей у 84% , что говорит об инфекционном генезе камнеобразования. В этой связи при ведении данной категории пациентов необходима санация мочи. Соңғы онжылдықта балалардағы зәр-тас ауруы кең таралуда, сонымен қатар тастың қайта пайда болуы мен ауру көрсеткіштері жоғарылауда. Көптеген балаларда зат алмасу үрдісі бұзылған. Бұл мақалада балалардағы жоғарғы зәр шығару жолдарының бітеу зәр-тас ауруларын зерттеудегі эпидемиологиялық және диагностикалық маңыздылығы талқыланған.Зерттеу мақсаты: балалардағы жоғарғы зәр шығару жолдарының бітеу зәр-тас ауруларының эпидемиологиясы және зат алмасу үрдісі мен зәр шығару жолдарындағы инфекциялық қоздырғыштарының ерекшеліктерін зерттеу.Зерттеу әдістемелері мен құралдары. 2015-2021жж. АҚ «Педиатрия және балалар хирургиясы орталығының» урология бөлімшесінде ем қабылдаған балаларды ретро- және проспективті талдау жүргізілді. Зәр-тас ауруымен 3 ай мен 17 жас аралығындағы 204 бала ем алған. Талдау критерийлеріне 124 науқас сәйкес келді, бірақ оның ішінде 9 балада зәрдің тәуліктік биохимиялық талдауы болмағандықтан зерттеуден шығарылды. Зерттелген топ 115 баланы құрды, оның 77-сі ретроспективті, ал қалған 38-сі проспективті таңдалды.Барлық балаларға лабораторлы (стандартты жалпы қан және зәр талдаулары; қанның биохимиялық талдауы мен зәрдің тәуліктік биохимиялық талдауы), сонымен қатар аспапты әдістер (бүйрек пен қуықтың ультрадыбысты зерттеулері, экскреторлы урография, зәр шығару жолдарының нативті компьютерлі томографиясы) жүргізілді.Зерттеу нәтижелері. Жыныстық арақатынасы: ұлдар мен қыздар 1,3 : 1. Балалардың орташа жасы 7,74 ± 3,71. Көбінесе түскен балалардың жасы мектеп жасындағылар (6 – 15 жас аралығы). Тастың орташа өлшемі 1,8см.Жас ерекшеліктеріне сәйкес, құрсақ іш аймағының ауырсынуы, дене қызуының көтерілуі, құсу сияқты клиникалық белгілер ерте жастағы балаларда кездесті. Ал мектеп жасындағы балаларда бел ауырсынуы байқалды.Зәрдің тәуліктік биохимиялық талдауында 71 науқаста зат алмасу үрдісінің бұзылыстары анықталды, оның ішінде көп кездескен түрлері гиперкальцирурия 18 (8,8%) науқаста және гипероксалурия 25 (12,3%) балада кездесті. 80% науқаста зәр шығару жолдарының инфекциясы анықталды, оның негізгі көзі Enterococcus тобындағы және екі немесе одан көп микроағазалар ассоциациясы болды.Қорытынды. Жыл сайын зәр-тас ауруына шалдыққан науқастар саны көбеюде. Біздің зертеу нәтижелері бойынша зәр-тас ауруы мектеп жасындағы балаларда кездесті. 62% науқаста зат алмасу бұзулары, 84% балада зәр шығару жолдарының инфекциясы анықталған, бұл тас түзілу себебіне тигізеді. Сондықтан бұл топтағы науқастарға зәрдегі инфекция ошағын жою ұсынылған. In recent decades urolithiasis in children has become increasingly common, with a high recurrence rate and significant morbidity. Most of children have a metabolic disorder. The epidemiology, clinical and diagnostic significance of metabolic, microbiological studies of obturative upper urinary tract stones in children were reviewed.Objective: To review the epidemiology, metabolic disorders and pathogen spectra of upper urinary tract infections in obturator stones in children.Materials and methods of research. The retro- and prospective analysis of case histories of all hospitalized children in the urology department of JSC Scientific Centre of Pediatrics and Children's Surgery of Almaty for 2015 to 2021 was performed. 204 children aged from 3 months to 17 years with urolithiasis, of which 124 met the selection criteria. Among 124 , 9 patients were excluded due to lack of results of biochemical analysis of daily urine. In the study group of 115 children, data of 77 were collected retrospectively and 38 - prospectively.All children had blood sampling for laboratory tests (standard blood and urine analyses; blood and 24-h urinary biochemical analyses) and instrumental examinations (kidneys and bladder ultrasound examination, excretory urography, native computer tomography of the urinary system)The results of the study and discussion. Gender ratio: boys to girls 1.3 : 1. The mean age of children was 7.74 ± 3.71 years. School-aged children (6-15 years old) prevailed among the enrolled children. The average size of concrements was 1.8 cm.Depending on the age, the following clinical signs prevailed: abdominal pain, hyperthermia, vomiting predominated in young children. Whereas in older children, renal colic was noted in most cases.In 71 patients at 24-h urinary biochemical analysis metabolic disorders were found, including hypercalciuria in 18 (8.8%) and hyperoxaluria in 25 (12.3%) children. Urinary tract infections caused by microorganisms of Enterococcus group and associations of two or more microorganisms were observed in more than 80% of patients. .Conclusion.The incidence of urolithiasis is increasing annually. School-aged children prevail in the given analysis. Metabolic disorders are revealed in 62% of patients, urinary tract infection in 84% of children testifying to the infectious genesis of calculi formation. Therefore, antibacterial treatment is necessary in the management of this category of patients.