Memlükler Döneminde İlmî Hayatta Bir Kadın: Meryem el-Ezraiyye

Islâm tarihinde kadinlarin ilmi hayatta etkin rol ustlendikleri devirlerin basinda Memlukler donemi gelmektedir. Soz konusu donemde toplumda seckin kadinlardan bazilari vakiflar kurarak egitim kurumlarini desteklemisler ve bazilari da ilmi faaliyetler icerisinde yer almislardir. Egitim kurumu yaptiran kadinlarin genellikle yonetici siniftan, ilmi faaliyetlerde bulunanlarin ise genellikle ilmiye sinifina mensup ailelerden oldugu gorulmektedir. Ozellikle IX. (XV.) yuzyil Memluk tarihcilerinin ilimle ilgilenen kadinlari kayit altina aldiklarini soylemek gerekmektedir. Şuphesiz bu durumun ortaya cikmasinda onlarin hocalari arasinda kadinlarin cok sayida olmasi da etkili olmustur. Bu donemde ilmi faaliyetleriyle one cikan ve ayni zamanda tarihci ogrencileri sayesinde hakkinda bilgi sahibi olunan kadinlardan biri, Meryem el-Ezraiyye’dir. VIII. (XIV.) yuzyilda yasayan ve Hanefi mezhebine mensup Meryem’in, ilmiye sinifina mensup ailelerde genellikle goruldugu gibi cok kucuk yaslardan itibaren ilim meclislerine katilimi saglanmistir. Donemin meshur hocalarindan muhtelif alanlara dair dersler alsa da hadis ilmine yogunlasmistir. Makalede, oncelikle Meryem’in aile cevresi ele alinacaktir. Daha sonra tahsil hayati ve ogrencileri incelenecektir.