Pandemiczna klauzula dobrego Samarytanina – kontratyp, ekskulpant czy przepis „martwy”?

CEL NAUKOWY: Artykuł ma na celu analizę prawnokarnego charakteru tzw. klauzuli dobrego Samarytanina w celu ustalenia, czy wyłącza ona bezprawność albo winę w strukturze przestępstwa. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Autor, wykorzystując formalno-dogmatyczną metodę analizy przepisów prawa, posiłkując się przyjętymi w doktrynie ustaleniami dotyczącymi struktury przestępstwa, materiałami legislacyjnymi oraz przeglądem literatury, opisuje znamiona klauzuli dobrego Samarytanina. Dąży również do ustalenia, czy stanowi ona kontratyp, czy ekskulpant oraz, czy jej wprowadzenie do systemu prawa było w ogóle uzasadnione. PROCES WYWODU: Autor przedstawia instytucję klauzuli dobrego Samarytanina in genere, by omówić przebieg procesu legislacyjnego, który doprowadził do jej wprowadzenia. Następnie skupia się na analizie przesłanek umożliwiających sprawcy skorzystanie z tej klauzuli, by na koniec zbadać jej prawnokarny charakter. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Zdaniem autora klauzula dobrego Samarytanina jest ekskulpantem o ograniczonym temporalnie, miejscowo i podmiotowo zakresie zastosowania. Wyłącza ona winę sprawcy – medyka – w sytuacji, w której dokona on wybranych nieumyślnych czynów zabronionych przeciwko życiu lub zdrowiu pacjenta w związku z zapobieganiem, rozpoznawaniem, leczeniem COVID-19. Jednocześnie autor wskazuje, że omawiana klauzula stanowi przykład „martwego” przepisu, który w praktyce nie znajdzie zastosowania, gdyż odpowiedzialność karna medyków może zostać wyłączona na wcześniejszym etapie wartościowania. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Ze względu na bezprzedmiotowość klauzuli dobrego Samarytanina, autor w ramach wniosków de lege ferenda postuluje jej usunięcie z systemu prawa.