Ebû Şekûr es-Sâlimî’nin Hilâfete İlişkin Görüşleri

Hilâfet/imâmet meselesi, Hz. Peygamberin vefatinin akabinde Muslumanlar arasinda ortaya cikan en onemli meselelerden biridir. Bu konu, ozellikle Şia’yla birlikte siyasi alandan itikâdi alana tasinmistir. Sunni âlimler de muhtemelen Şii âlimlerin etkisiyle onu kelâmi konular arasina dâhil etmisler ve kitaplarinda ona yer vermislerdir. Semerkant bolgesi Hanefi-Mâturidi âlimlerinden Ebu Şekur es-Sâlimi de (o. 460/1068’den sonra) bu âlimlerden biridir. Ebu Şekur’un hayati hakkinda Hanefi biyografi kitaplarinda pek bilgi yoktur. Gunumuze ulasan et-Temhid fi beyâni’t-tev ḥ id adli eserinde verdigi bazi bilgilerden hareketle Ebu Şekur’un yaklasik olarak V. (XI.) asrin ilk yarisinda dogdugu tahmin edilmektedir. O, bu eserinde genel olarak, akil, Allah’in varligi, birligi, isim ve sifatlari, ruyetullâh, vahiy, i‘cazu’l-Kur’ân, kelâm-i lafzi-kelâm-i mânevi, nubuvvet, mucize, kerâmet, ma‘rifet, iman, imanin sartlari, hilâfet ve imâmet, Ehl-i Sunnet, Ehl-i Bid‘at ve firkalari gibi konulari ele alir. Biz makalemizde, basligindan da anlasilacagi uzere Ebu’l-Mu‘in en-Nesefi’nin cagdasi olan Ebu Şekur es-Sâlimi’nin hilâfete iliskin goruslerini, et-Temhid fi beyâni’t-tev ḥ id adli eseri cercevesinde ortaya koymaya calisacagiz. Amacimiz, V. (XI.) asirda Mâverâunnehir bolgesinde hilâfet ile ilgili gundemde olan ve tartisilan konulara bir nebze de olsa isik tutmaktir. Bu baglamda yazarin sahâbenin faziletleri ve efdaliyet sirasina iliskin goruslerine de isaret edilecektir. Ayrica Ebu Şekur es-Sâlimi’nin imâmet ve sahâbenin efdaliyet sirasi konularindan bahsederken Şia’nin anlayisini ve goruslerini ele alisi ve onlara yonelik elestirileri incelenecektir.