SAMSUN ÇARŞAMBA PORSUK CAMİ’NİN TARİHSEL SÜREÇTE MİMARİ ÖZELLİKLERİ VE KORUMA SORUNLARI AÇISINDAN İNCELENMESİ

Bu çalışmanın konusunu Samsun İli Çarşamba İlçesi’ne bağlı Porsuk Köyü’nde bulunan Porsuk Köyü Cami’nin mimari ve süsleme özellikleri ile koruma sorunları oluşturmaktadır. Çantı tekniğiyle inşa edilen caminin yapımı 17. yüzyıla tarihlenmektedir. Su kaynaklarına yakın bir konumda bulunan yapının sele maruz kaldığı için iki defa yer değiştirildiği bilinmektedir. Porsuk Cami mülkiyeti köye ait olup yapı köy merkezi dışında tarlalarla çevrili köy mezarlığı içerisinde bulunmaktadır. Cami yapısı ahşap malzemeden yığma tekniği kullanılarak inşa edilmiş olup zaman içerisinde kullanıcıların ihtiyaçları doğrultusunda yetersiz kalmış ve betonarme bir ek bina yapılmıştır. Ayrıca yapıyı atmosferik olayların etkisinden korumak için kıble duvarı hariç diğer cephelere çinko kaplama giydirilmiştir. Bu değişimler ile yapı özgün halinden uzaklaşmıştır. Bu çalışmada Porsuk Cami’ni oluşturan mimari öğeler ve malzemeler incelenmiş, caminin korunmasındaki sorunlar analiz edilerek çözüm önerileri sunulmuştur. Porsuk Cami’nde yaşanan bozulmaların tespiti ve belgelenmesi, literatür taraması ve alan gözlemleri çalışmada kullanılan temel metotlardır. Caminin korunması kapsamında iklim koşulları, sel gibi çevresel etkenler ile insandan kaynaklanan etkenler olmak üzere iki çeşit bozulma tanımlanmış ve yeni bozulmaların oluşmaması için çeşitli önlemler önerilmiştir. Caminin tüm cephelerinde kablo, soba borusu, çivi gibi muhdes elemanlar bulunmaktadır. Sıva üzeri boyalı olan tüm cephelerde yüzey bozulmaları mevcuttur. Bu araştırmada tüm bu bozulmalara ve muhdes eklere de yer verilerek restorasyon sırasında kaldırılması önerilmiştir. Porsuk Cami’nin güncel durumu, mimarisi, planı, süslemeleri, muhdes ekleri ile kapsamlı bir şekilde ortaya konulmaya çalışılmıştır.