SPOR BESLENMESİNDE BİR ERGOJENİK DESTEK OLARAK PANCAR SUYU: SİSTEMATİK DERLEME ÇALIŞMASI

Spor beslenmesi alanında ergojenik etki sağlaması adına son yıllarda kullanımı artan pancar suyu yüksek nitrat içeriğine sahip olması ile bilinmektedir. İnorganik nitrat alımının doğal bir yolu kabul edilen pancar suyunun yapılan çalışmalarda atletik performansı artırabileceği, toparlanma sürecini iyileştirebileceği ve toplum sağlığını geliştirmeye yönelik faydaları olabileceği vurgulanmaktadır. Buradan hareketle bu sistematik derleme çalışmasında pancar suyunun sporcularda dayanıklılığın yanı sıra kuvvet, anaerobik kapasite ve aynı zamanda toparlanma sürecindeki etkileri incelenmek istenmiştir. PubMed, MEDLINE, ScienceDirect, Web of Science, DergiPark veri tabanlarında Türkçe ve İngilizce olarak “pancar suyu”, “sporcu”, “anaerobik performans”, “dayanıklılık” ve “beetroot juice”, “athlete”, “anaerobic performance”, “endurance” kelimeleri olmak üzere 4 anahtar kelime taranmıştır. Tarama sonuçları 2017-2022 yılları arasındaki çalışmalar olarak sınırlandırılmıştır. Araştırma dizaynı randomize plasebo kontrollü çalışmalar olarak filtrelenmiştir. Yöntem kısmında akut veya uzun süreli, en az 400 mg nitrat müdahalesinin yapıldığı çalışmalar filtrelendiğinde bu sistematik derleme kapsamına “15” araştırma dahil edilmiştir. Sonuçlar sporcunun müsabaka ya da egzersiz sırasındaki atletik performansı geliştirmesi amacıyla kullanılan pancar suyunun daha çok dayanıklılık egzersizlerinde olumlu etki gösterirken; kuvvet ya da anaerobik egzersizlerin yapıldığı aktivitelerde toparlanma sürecine dayanıklılık türü egzersizlere göre daha iyi bir katkı sağladığını göstermektedir. Dolayısıyla pancar suyunun farklı branşlarda, branşın özelliklerine göre performans artırıcı ya da hızlı toparlanma sağlaması amacıyla kullanılabileceği düşünülmektedir.