Karta z dziejów pewnej międzynarodowej idei oświatowej. Uniwersytet ludowy jako miejsce edukacji kulturalnej w regionie

W szkicu podjęto próbę ukazania roli, jaką w działalności instytucji oświatowych typu uniwersytet ludowy (UL) odgrywała edukacja kulturalna na przestrzeni stu kilkudziesięciu lat ich istnienia. Prezentowana analiza dowodzi, że dochodzenie uniwersytetów ludowych do realizacji zadań kulturalnych miało charakter stopniowy, albowiem pierwotnie stawiano im zadania nieco odmienne – głównie budzenia świadomości obywatelskiej warstw chłopskich. Autor wyróżnia trzy okresy w światowej historii wzajemnych relacji między uniwersytetami ludowymi a edukacją kulturalną: pierwszy – w którym akcentowano konieczność budowania nowej świadomości kulturalnej mieszkańców wsi w duchu agraryzmu (XIX i początek XX w.); drugi – w którym w wielu krajach pojawił się nowy typ uniwersytetu ludowego – UL, akcentujący zaspokajanie potrzeb kulturalnych swych środowisk społecznych (do przełomu lat 60. i 70. ubiegłego wieku.); trzeci – w którym uniwersytety ludowe zaczęły być placówkami dostępnymi dla każdego, realizując różnorodne zajęcia czasu wolnego, w tym szeroką ofertę związaną z kulturą (od lat 70. XX w. do czasów współczesnych).Na tle zarysowanej w tekście ewolucji miejsca edukacji kulturalnej w uniwersytetach ludowych (z przesunięciem jej w czasie na polskim gruncie o około 20 lat) widać, jak konkluduje autor, że współcześnie doszliśmy w wielu krajach do takiego etapu w rozwoju uniwersytetów ludowych, w którym placówki te mogą stanowić ważne ogniwa animacji kulturalnej w regionie. Autor zachęca również współczesne społeczności regionalne w różnych częściach świata, aby korzystały także z tej sprawdzonej w działaniu koncepcji oświatowej, gdy będą planowały własne działania edukacyjne związane z aktywnością kulturalną