İnternet Bağımlılığının Sosyal Temsilleri

Bu çalışma, internet bağımlılığına yönelik sosyal temsilleri incelemeyi amaçlamaktadır. Gündelik hayatta kullanılan ve bilimsel bilgi temelli ele alınabilen “internet bağımlılığı” bilgisinin içeriğine dair toplum gözünden ayrıntılı bir bilgi edinebilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın ana temalarını; internet bağımlılığının bir bağımlılık türü olup olmaması ve hangi türe dahil edilmesi, kimlerde görüldüğü, nedenleri ve gerekçelerinin neler olabileceği, yol açtığı problemlerin neler olabileceği ve katılımcıların internet bağımlılığı ile sosyal temsiller kuramı arasında bağ kurabilmek adına serbest çağrışım yönteminin dahil olduğu internet bağımlılığı ifadesiyle akıllarına gelen 3 kelimeyi belirtmeleri ile oluşturulmuştur. Buradan katılımcıların vermiş olduğu cevaplar neticesinde internet bağımlılığı kavramına yönelik gündelik bilgi ve bilimsel bilgi içerikleri dönüşümlü olarak incelenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın katılımcıları (örneklem); İzmir’de yaşayan, 19- 65 yaş aralığında, 7’si erkek ve 8'i kadın olmak üzere 15 kişiden oluşmaktadır. Araştırmanın amacına uygun olarak 5 açık uçlu sorudan hazırlanan görüşme formu katılımcılarla yüze yüze görüşerek uygulanmış, kaydedilen görüşmeler daha sonrasında yazıya geçirilmiştir. Elde edilen veriler, içerik analizine bağlı frekans analizi tekniğine göre analiz edilmiştir. Analiz sonucunda; internet bağımlılığının bir bağımlılık türü olarak görüldüğü ve kategorik olarak değerlendirildiğinde çoğunluğun teknolojik bağımlılık alt sınıfında yer aldığını ifade etmesi, internet bağımlılığına yatkın grubun en çok çocuklarda ve devamında ergenler, yetişkinler olarak görülmesi, internet bağımlılığının nedenleri/gerekçeleri olarak negatif psikolojik duygudurumun yaşanması ve stresin bu durumu tetikleyebileceği, internet bağımlılığının yol açtığı problemler olarak en çok romantik ilişkilerde sorunların olması ve devamında uyku sorunları ile yalan söyleme davranışının gelmesi, internet bağımlılığı denildiğinde katılımcıların akıllarına en çok sosyal medya ve paylaşmak ifadeleri gelerek internet bağımlılığının sosyal temsillerine yönelik sorulan soruları bu cevaplar ile ilişkilendirmişlerdir. Sonuçlar, internet bağımlılığına yönelik yaygın, güçlü bir sosyal temsilin olduğunu ortaya koymaktadır. “Teknoloji bağımlılığı”, “çocuklar”, “negatif psikolojik duygudurum (stres)”, “romantik ilişkilerde sorunlar”, “sosyal medya” temsilleri katılımcıların vermiş olduğu cevaplarda yüksek frekanslar olmuştur. Paylaşılan bu temsiller, bilimsel bilgi ve sağduyu bilgisinin toplumsal etkileşimlere dayanarak oluştuğu yorumunu doğurmuştur.