Book Reading Motivation Scale: Validity and Reliability Study

Ortaokul öğrencilerinin kitap okumalarını etkileyen, okumalarına yön veren, kitap okuma davranışını başlatan ve sürekliliğini sağlayan; bireyin sahip olduğu değerler, inançlar, hedefler gibi psikolojik süreçleri ifade eden duyuşsal faktörlerden kitap okuma motivasyonunun yapısını tespit etmek, betimlemek ve tanımak, öğrencilerde okuma kültürünün oluşturulması açısından önemlidir. Bu çalışmada ortaokul öğrencilerinin bağımsız ve gönüllü olarak kitap okuma motivasyonu yapısını belirlemek amacıyla çok boyutlu ve özgün bir ölçek geliştirmek amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Malatya ilinde 2022-2023 eğitim öğretim yılında ortaokul düzeyinde öğrenim görmekte olan 704 öğrenci (AFA:392, DFA:312) oluşturmaktadır. Araştırma sonucunda geçerliği ve güvenirliği saptanmış 4 faktör 20 maddeden oluşan KOMÖ (Kitap Okuma Motivasyonu Ölçeği) geliştirilmiştir. Geliştirilen ölçek aracılığıyla kitap okuma motivasyonu yapısının “iç motivasyon ve dış motivasyon” olmak üzere iki kategori; “değer, olumlu tutum, beğeni, rekabet” olmak üzere dört boyuttan oluştuğu saptanmıştır. Kitap okuma motivasyonunun çok boyutlu bir yapıya sahip olduğu belirlenmiştir. Öğrencinin kitap okuma motivasyonunu arttırmak için eğitimcilerin öğrencilerin sahip olduğu kitap okuma motivasyonu yapısını ve hangi boyutun öğrencide daha baskın olduğunu standart bir ölçek aracılığıyla sene başında tespit ederek tanılayıcı bilgilere sahip olması ve buna uygun faaliyetler planlaması öğrencide kitap okumaya ilgi ve istek uyandırılması ve motivasyonun sağlanmasında etkili olabilir.