CONVERGENCE OF PER CAPITA ENERGY CONSUMPTION IN SELECTED EUROPEAN COUNTRIES: EVIDENCE FROM RALS TESTS

Gelişen ekonomilerin son yıllardaki odak noktası sadece kişi başı milli gelirin büyümesi olmaktan çıkmış yerini sürdürebilirliğe bırakmıştır. Sürdürülebilir bir ekonomi artık sürdürülebilir çevre ile mümkün olmaktadır. Dolayısıyla ülkelerin enerji kullanım oranları sürdürülebilirlik çerçevesiyle birlikte oldukça önemli bir konu haline gelmiştir. Bu çalışmada kişi başı enerji tüketiminin en çok olduğu 10 Avrupa ülkesinin enerji tüketimi yakınsaması 1965 ile 2022 yılları arasını kapsayan veri seti kullanılarak incelenmiştir. Enerji yakınsamasının tespiti için geleneksel birim kök testleri ile kalıntıları genişletilmiş birçok güncel birim kök testi kullanılmıştır. Geleneksel birim kök testleri sonucunda yakınsamanın varlığına dair yeterli kanıt elde edilememiş olup uygulanan klasik birim kök testleri temel hipotezi reddedebilme konusunda oldukça güçsüz kaldığı tespit edilmiştir. Klasik birim kök testlerinden elde edilen kalıntılar incelendiğinde ise birçok ülkenin kalıntılarının normal dağılmadığı tespit edilmiştir. Bu nedenle kalıntıları eklenmiş RALS tipi birim kök testleri veri setlerine uygulanmıştır. Klasik birim kök testleri neticesinde hiçbir ülke için yakınsama tespit edilememesine karşın RALS tipi birim kök testleri sonuçlarında bazı Avrupa ülkelerinin yakınsama davranışı gösterdiği tespit edilmiştir. Veri setinin 58 yıllık dönemi içermesi nedeniyle bu uzun dönemde birçok ekonomik dalgalanmanın yaşandığı bilinmektedir. Bu sebeple veri setlerine son olarak yapısal kırılmaları dikkate alan en güncel RALS tipi birim kök testi uygulanmıştır. Klasik birim kök testlerinde hiç yakınsama tespit edilememiş olup kırılmasız RALS tipi birim kök testleri neticesinde üç ülkenin grup ortalamasına yakınsadığı bulunmuştur. En son uygulanan kırılmalı RALS tipi birim kök testi sonucunda ise seçilmiş 10 Avrupa ülkesinden 7’sinin (Almanya, Belçika, Fransa, Hollanda, İtalya, Romanya ve Yunanistan) grup ortalamasına yakınsadığı tespit edilmiştir.