{"title":"土耳其一些手稿图书馆中带有 \"库尔德 \"标签的作者及其作品","authors":"Kenan Bozkurt","doi":"10.55118/kurdiyat.1370372","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Ortadoğu’nun kadim milletlerinden olan Kürtler, tarih boyunca birçok devletin kurucu un-suru oldukları gibi genelde uygarlığın ve özelde de İslam uygarlığının ilerleyip gelişmesine çok büyük katkılar sunmuştur. Bu katkı, bazen Câbân el-Kürdî, Ebu Müslim Horasanî, Bad b. Dûs-tik, Deysem b. İbrâhîm el-Kürdî, Selahaddîn-i Eyyûbî, Kerimhan Zend gibi büyük komutan ve devlet adamlarının hizmetleriyle olurken bazen de El-Cezerî, İbn Halikan, İbn Esir gibi büyük fikir adamlarının ilimleriyle olmuştur. Türklerin Anadolu’ya gelişleri ile beraber Kürtler, Türk kültürünü ve ulemasını etkilediği gibi onlarla beraber bu toprakların Müslümanlaşmasında ve İslam uygarlığının buralarda gelişiminde çok ciddi katkılar sunmuştur. Bu etkileşim ve katkı, Osmanlı döneminde ise zirveye çıkmıştır. Osmanlı medreseleri başta olmak üzere Kürtler; şeh-zade hocalığı, vezirlik, şeyhülislamlık, kadılık gibi birçok üst görevde bulunmuştur. Bunun so-nucu olarak da Arapça, Farsça, Kürtçe, Osmanlıca birçok eser telif ederek Osmanlı kültür ve uygarlığının gelişimine katkı sunmuştur. Bugün bu katkı ve onların bıraktığı miras görmezden gelinse de yazma eser kütüphaneleri, bu katkıyı ve mirası gözler önüne seren çok sayıda eseri barındırmaktadır. Bu çalışmada Türkiye’deki yazma eser kütüphanelerinde künyelerinde Kürt-lüklerine açık vurgu yapan, yani “Kürdî” künyesi kullanan müellifler konu edinilmiş ve bunların kütüphanelerde bulunan eserleri tanıtılmaya çalışılmıştır. Kürt oldukları herkes tarafından bili-nen; ancak künyelerinde “Kürdî” bulunmayan müellifler ise çalışmaya dâhil edilmemiştir.","PeriodicalId":506174,"journal":{"name":"Kurdiyat","volume":"125 6","pages":""},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-12-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":"{\"title\":\"Authors with “Kurdî” tags and Their Works in some Manuscript Libraries in Turkey\",\"authors\":\"Kenan Bozkurt\",\"doi\":\"10.55118/kurdiyat.1370372\",\"DOIUrl\":null,\"url\":null,\"abstract\":\"Ortadoğu’nun kadim milletlerinden olan Kürtler, tarih boyunca birçok devletin kurucu un-suru oldukları gibi genelde uygarlığın ve özelde de İslam uygarlığının ilerleyip gelişmesine çok büyük katkılar sunmuştur. Bu katkı, bazen Câbân el-Kürdî, Ebu Müslim Horasanî, Bad b. Dûs-tik, Deysem b. İbrâhîm el-Kürdî, Selahaddîn-i Eyyûbî, Kerimhan Zend gibi büyük komutan ve devlet adamlarının hizmetleriyle olurken bazen de El-Cezerî, İbn Halikan, İbn Esir gibi büyük fikir adamlarının ilimleriyle olmuştur. Türklerin Anadolu’ya gelişleri ile beraber Kürtler, Türk kültürünü ve ulemasını etkilediği gibi onlarla beraber bu toprakların Müslümanlaşmasında ve İslam uygarlığının buralarda gelişiminde çok ciddi katkılar sunmuştur. Bu etkileşim ve katkı, Osmanlı döneminde ise zirveye çıkmıştır. Osmanlı medreseleri başta olmak üzere Kürtler; şeh-zade hocalığı, vezirlik, şeyhülislamlık, kadılık gibi birçok üst görevde bulunmuştur. Bunun so-nucu olarak da Arapça, Farsça, Kürtçe, Osmanlıca birçok eser telif ederek Osmanlı kültür ve uygarlığının gelişimine katkı sunmuştur. Bugün bu katkı ve onların bıraktığı miras görmezden gelinse de yazma eser kütüphaneleri, bu katkıyı ve mirası gözler önüne seren çok sayıda eseri barındırmaktadır. Bu çalışmada Türkiye’deki yazma eser kütüphanelerinde künyelerinde Kürt-lüklerine açık vurgu yapan, yani “Kürdî” künyesi kullanan müellifler konu edinilmiş ve bunların kütüphanelerde bulunan eserleri tanıtılmaya çalışılmıştır. Kürt oldukları herkes tarafından bili-nen; ancak künyelerinde “Kürdî” bulunmayan müellifler ise çalışmaya dâhil edilmemiştir.\",\"PeriodicalId\":506174,\"journal\":{\"name\":\"Kurdiyat\",\"volume\":\"125 6\",\"pages\":\"\"},\"PeriodicalIF\":0.0000,\"publicationDate\":\"2023-12-11\",\"publicationTypes\":\"Journal Article\",\"fieldsOfStudy\":null,\"isOpenAccess\":false,\"openAccessPdf\":\"\",\"citationCount\":\"0\",\"resultStr\":null,\"platform\":\"Semanticscholar\",\"paperid\":null,\"PeriodicalName\":\"Kurdiyat\",\"FirstCategoryId\":\"1085\",\"ListUrlMain\":\"https://doi.org/10.55118/kurdiyat.1370372\",\"RegionNum\":0,\"RegionCategory\":null,\"ArticlePicture\":[],\"TitleCN\":null,\"AbstractTextCN\":null,\"PMCID\":null,\"EPubDate\":\"\",\"PubModel\":\"\",\"JCR\":\"\",\"JCRName\":\"\",\"Score\":null,\"Total\":0}","platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Kurdiyat","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.55118/kurdiyat.1370372","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
摘要
库尔德人是中东古老的民族之一,在历史上曾建立过许多国家,为整个文明,特别是伊斯兰文明的进步和发展做出过巨大贡献。这些贡献有时来自于伟大的指挥官和政治家,如 Jabân al-Kurdî、Abu Muslim Khorasani、Bad b. Dûs-tik、Deysem b. Ibraâhîm al-Kurdî、Saladin-i Ayyûbî、Kerimhan Zend,有时来自于伟大的知识分子,如 Al-Jazari、Ibn Halikan、Ibn Asir。随着土耳其人来到安纳托利亚,库尔德人不仅影响了土耳其的文化和学术,还为这些土地的伊斯兰化和伊斯兰文明的发展做出了重大贡献。这种互动和贡献在奥斯曼帝国时期达到了顶峰。库尔德人,尤其是在奥斯曼帝国的伊斯兰学校中,担任了许多高级职位,如驸马导师、大臣、谢赫胡里斯拉姆(sheikhulislam)和卡迪(qadi)。因此,他们用阿拉伯语、波斯语、库尔德语和奥斯曼土耳其语创作了许多作品,为奥斯曼文化和文明的发展做出了贡献。尽管他们的贡献和遗产在今天被忽视了,但手稿图书馆收藏的许多作品却揭示了他们的贡献和遗产。本研究的重点是土耳其手稿图书馆中那些在副标题中明确强调自己库尔德人身份的作者,即使用 "Kurdî "副标题的作者,并试图在图书馆中介绍他们的作品。本研究不包括已知为库尔德人但在题名中未使用 "Kurdî "的作者。
Authors with “Kurdî” tags and Their Works in some Manuscript Libraries in Turkey
Ortadoğu’nun kadim milletlerinden olan Kürtler, tarih boyunca birçok devletin kurucu un-suru oldukları gibi genelde uygarlığın ve özelde de İslam uygarlığının ilerleyip gelişmesine çok büyük katkılar sunmuştur. Bu katkı, bazen Câbân el-Kürdî, Ebu Müslim Horasanî, Bad b. Dûs-tik, Deysem b. İbrâhîm el-Kürdî, Selahaddîn-i Eyyûbî, Kerimhan Zend gibi büyük komutan ve devlet adamlarının hizmetleriyle olurken bazen de El-Cezerî, İbn Halikan, İbn Esir gibi büyük fikir adamlarının ilimleriyle olmuştur. Türklerin Anadolu’ya gelişleri ile beraber Kürtler, Türk kültürünü ve ulemasını etkilediği gibi onlarla beraber bu toprakların Müslümanlaşmasında ve İslam uygarlığının buralarda gelişiminde çok ciddi katkılar sunmuştur. Bu etkileşim ve katkı, Osmanlı döneminde ise zirveye çıkmıştır. Osmanlı medreseleri başta olmak üzere Kürtler; şeh-zade hocalığı, vezirlik, şeyhülislamlık, kadılık gibi birçok üst görevde bulunmuştur. Bunun so-nucu olarak da Arapça, Farsça, Kürtçe, Osmanlıca birçok eser telif ederek Osmanlı kültür ve uygarlığının gelişimine katkı sunmuştur. Bugün bu katkı ve onların bıraktığı miras görmezden gelinse de yazma eser kütüphaneleri, bu katkıyı ve mirası gözler önüne seren çok sayıda eseri barındırmaktadır. Bu çalışmada Türkiye’deki yazma eser kütüphanelerinde künyelerinde Kürt-lüklerine açık vurgu yapan, yani “Kürdî” künyesi kullanan müellifler konu edinilmiş ve bunların kütüphanelerde bulunan eserleri tanıtılmaya çalışılmıştır. Kürt oldukları herkes tarafından bili-nen; ancak künyelerinde “Kürdî” bulunmayan müellifler ise çalışmaya dâhil edilmemiştir.