Kutsal Kitaplarda Seyahat ve Rehberlik Üzerine Bir İnceleme

Amaç ve Önem: Bu çalışma sosyal hayatın temel dinamiklerinden biri ve dini düşünce ve yaşamın belirleyicisi olan kutsal kitapların, seyahate bakış açısını ve ifade şeklini ele almak ve mukayeselerde bulunarak değerlendirmek amacıyla hazırlanmıştır. Seyahat kutsal kitaplarda var mı? Kutsal kitaplar gezmeyi, seyahati ve rehberliği önermiş mi? sorularına cevap bulmak ve seyahatin kutsal kitaplardaki panaromasını ortaya koymak, ayrıca üç farklı dinin inanç esaslarını belirten dört kutsal kitapta seyahat ve gezi ile ilgili bilgileri tespit etmek amaçlanmıştır. Çalışma, ulusal alan yazındaki seyahat konulu çalışmaların tarihsel süreçteki özellikle de orta çağdaki durumunu belirleme açısından önem taşımaktadır. Yöntem: Çalışmada ihtiyaç duyulan verilerin elde edilmesinde ikincil veri analizi tekniği kullanılmıştır. Bu kapsamda dört semavi dinin kutsal kitabında yer alan metinler kodlar aracılığı ile incelenmiştir. Dört kutsal kitap çalışma verilerine dâhil edilmiştir. Bulgular: Seyahatin ve rehberliğin amacı ve niteliği ile ilgili kutsal kitaplarda yönlendirici verilerin bulunduğu görülmektedir. Seyahat kavramının tarihi arka planının kutsal kitaplara dayandığı tespit edilmiştir. Kutsal kitaplardaki metinlerde gezinti yapmaya ve gezmeye ve seyahate ve rehberliğe yer verildiği, hatta Tevrat’ta “gezginler deresi” adıyla anılan bir yerin olduğu fark edilmiştir. Son zamanlarda önem kazanan kültürel gezilerin dini amaçlarla yapılan gezilerle bağlantılı olduğu, orta çağda hacı olmak için yapılan yolculuğun da seyahatin bir çeşidi olduğu anlaşılmıştır. Ayrıca inanılan dinin propagandasını yaparak yaymak için misyonerlik amaçlı seyahatlerin orta çağda yoğunlaştığı, zaman içinde çeşitlendiği ve parametrelerin farklılaştığı görülmüştür. Özgünlük/Bilimsel Katkı: Bu çalışma seyahat fikrini ve uygulanışını kutsal kitaplarda bütüncül bir yaklaşımla ve mukayeseli olarak ele alan ilk çalışmadır. Çalışma; gezi, seyahat, gezgin, seyyah ve turist rehberliği kavramları ile ilgili çalışmalara katkı sağlama özelliğine sahiptir. Turist rehberliğinin orta çağ tarihine ve gelişim seyrine ışık tutan ilgili akademik çalışmaların azlığı sebebiyle araştırmanın, konu ile ilgilenenler için önemli olduğu ve literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Çalışmanın turist rehberliği alanına yönelik araştırmalara, turizm ile ilgili bazı kavramlara, orta çağdaki gezi ve seyahatin niteliğine ve ilim âlemine bilimsel katkı sağlayacağı ümit edilmektedir.