Pumacayán, wirtualne „muzeum wody” na wolnym powietrzu jako przykład peruwiańskiego dziedzictwa narodowego

Artykuł, w szkicowej formie, opowiada o wzgórzu Pumacayán, znajdującym się w centrum miasta Huaráz, stolicy Regionu Ancash w północnym Peru. Nazwa "Pumacayán" pochodzi z języka quechua i oznacza "miejsce, gdzie ryczą pumy". Mimo że miasto to jest stosunkowo duże (około 140 000 mieszkańców) i leży u stóp Białych Kordylierów, jego centralna część kryje nieodkryte archeologiczne skarby. Choć to miejsce jest już objęte ochroną jako część dziedzictwa kulturowego regionu, podlega nadzorowi regionalnego ministerstwa kultury, to jednak pozostaje ono wyjątkowe. W przeszłości wzgórzestanowiło centrum religijno-administracyjne kultur rozwijających się tu na długo przed Inkami, a później, było ważnym miejscem leżącym na skrzyżowaniu sieci dróg Inków. W Region ten, wpisana jest również tragiczna historia katastrof naturalnych, które powtarzając się cyklicznie na tym obszarze, ukształtowały społeczne aspekty życia. Zagrożenia trzęsieniem ziemi oraz lawinami jest obecne w lokalnych wierzeniach, mitologii, procesach migracyjnych oraz w dynamicznym rozwoju miasta w ostatnich dziesięcioleciach. Obecnie na wzgórzu Pumacayán nie znajdują się żadne widoczne artefakty, ruiny aniinne materialne ślady kultury. Niemniej jednak kryje ono w sobie kamienne i ceramiczne artefakty, które wciąż czekają na odkrycie. W artykule staram się przybliżyć, jak mogło funkcjonować to miejsce 1200 lat temu, za panowania kultury Chavín, a następnie podczas rządów Inków oraz jak funkcjonuje obecnie, w sercu dynamicznie rozwijającego się miasta.