SOVYETLER BİRLİĞİ DÖNEMİNDE ORTA ASYA'DA RUS ETKİSİ

Orta Asya’nın sahip olduğu jeopolitik ve jeoekonomik unsurlar açısından oldukça stratejik bir bölgedir. Bu unsurlar nedeniyle tarihsel süreçte pek çok büyük güç arasında, bölgeye hâkim olabilmek için stratejik bir rekabet yaşanmıştır. 19. yüzyılda İngiltere ve Çarlık Rusya arasında yaşanan Büyük Oyun rekabetinin merkezi Orta Asya’dır; 20. Yüzyılda ise Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri arasında yaşanan Soğuk Savaş rekabetinin merkezi yine Orta Asya’dır. Orta Asya, tarih boyunca muhafaza ettiği önemi nedeniyle Avrasya’nın kalbi olarak adlandırılmaktadır. Orta Asya, 1917 yılına kadar Çarlık Rusya’nın himayesinde kalmıştır. Lenin önderliğinde gerçekleşen Bolşevik Devrimi ile; Çarlık Rusya yıkılmış, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin temelleri atılmıştır. Bolşevik Devrimi’nin liderleri, Orta Asya bölgesini kendi etki alanına çekebilmek için anti-emperyalist söylemler gerçekleştirerek ılımlı bir politika yürütmüştür. Ancak süreç içerisinde homo-sovieticus yaratmak için Ruslaştırma Politikaları uygulamalarıyla Orta Asya devletlerinin din, dil ve kültür alanlarına müdahaleler gerçekleştirmiştir. Orta Asya devletleri arasında ayrımlar keskinleştirilerek ve ideal tip olarak Sovyet vatandaşı yaratılmak amaçlanmıştır.