EVALUATION OF VISUAL AND AUDITORY PERCEPTION IN HISTORICAL URBAN PLACES: THE CASE OF PALERMO

Görsel algı, mekânları tanımladığımız ilk algı türüdür. Mekânı oluşturan elemanların bir araya geliş kurguları, biçim, ölçek, renk, doku gibi özellikleri söz konusu mekânın kullanıcısı üzerindeki görsel algısını belirlemektedir. Bireylerin çevre algılarında görsel algı ilk sırada gelmekte, işitsel algı ise onu takip eden ikincil önemdeki algılama türü olarak kabul edilmektedir. Görsel algıyla beraber işitsel algının değerlendirilmesi mekânsal algının bütüncül ifadesinde önem taşımaktadır. Özellikle tarihi kimliğe sahip kentsel mekânların taşıdıkları bu kimliklerin sürdürülmesi, kullanıcılar üzerinde bıraktıkları görsel ve işitsel algı kapsamında devam etmektedir. Çalışmanın çıkış noktası ve amacı; tarihi kentsel mekânların görsel ve işitsel özelliklerinin incelenmesi ve bu özelliklerin sahip oldukları tarihi çevre kimliğine ne derece etkisi olduğunun tespit edilmesidir. Bu sayede bu alanlarda tarihi kimliğin sürdürülmesine yönelik çıktılar elde edilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmada Palermo kentindeki üç kent meydanı ele alınmıştır. Seçilen tarihi mekânların öncelikle görsel ve işitsel özellikleri anlamsal farklılaşım tekniği kullanılarak, zıt sıfat çiftleri ile tanımlanmıştır. İkinci aşamadaysa; kentsel mekândaki görsel ve işitsel kimliğin o alanın tarihi kimliğine ne derece katkı yaptığı üçlü Likert ölçeğine göre derecelendirilmiştir. Ayrıca işitsel algının ölçülmesine yönelik ses ölçümleri yapılmış ve ses türleri belirlenmiştir. Çalışma sonucunda, meydanlardaki görsel algı tanımlanmış, alanlardaki tarihi kimliği bozan veya destekleyen ses türleri ve gürültü düzeyleri saptanmıştır. Meydanların görsel algılarının tamamlayıcısı olan işitsel algının incelenen meydanlarda, özellikle kullanıcı hareketlerinde yönlendirici etki sağladığı görülmüştür.