Przyczyny spadku liczby spraw kierowanych do mediacji w postępowaniu sądowoadministracyjnym w opinii sędziów i referendarzy sądowych

Przedmiotem rozważań w artykule jest instytucja mediacji w postępowaniu sądowoadministracyjnym, regulowana przepisami ustawy z 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (p.p.s.a.). Zgodnie z założeniami mediacja miała usprawnić postępowanie, ułatwiając rozwiązywanie kwestii spornych ujawniających się w sprawie będącej przedmiotem kontroli sądu administracyjnego. Mediacja nie znalazła jednak szerszego zastosowania. Celem artykułu jest próba ustalenia przyczyn ograniczonej skali korzystania z tej instytucji, w tym spadku liczby mediacji prowadzonych przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi. Badania obejmują lata 2004–2017, a więc okres, w którym mediację prowadzili sędziowie lub referendarze sądowi. Materiałem źródłowym dla rozważań przedstawionych w artykule są nowe dane pochodzące z wywiadów z sędziami i referendarzami sądowymi. W artykule zaprezentowano ich opinie na temat przyczyn konsekwentnego spadku liczby spraw kierowanych do mediacji. Autorzy opierają się również na danych statystycznych Naczelnego Sądu Administracyjnego. Analiza prowadzona jest z perspektywy socjologiczno-prawnej. Z zaprezentowanych w artykule badań wynika, że przyczyny spadku liczby spraw kierowanych do mediacji w latach 2004–2017 mogą być wyjaśnione na gruncie teorii roli społecznej oraz teorii racjonalnego wyboru. Przeprowadzone badania uzupełniają aktualny stan wiedzy na temat mediacji w p.p.s.a. oraz pozwalają wyznaczać dalsze kierunki rozwoju tej instytucji procesowej.