Fındık Küllemesi Hastalığının Kimyasal Mücadelesine Alternatif Uygulamalar

Amaç: Bu çalışmada fındık bahçelerinde önemli ürün kayıplarına neden olan külleme hastalığına (Erysiphe corulacearum) karşı bazı bitki aktivatörleri (Harpin protein %1, Lactobacillus acidophilus maya ekstraktı + benzoik asit karışımı, Acibenzolor-S-methyl+Metalaxyl-M) ve antagonist fungus Ampelomyces quisqualis M10 içerikli biyolojik bir fungisitin etkinliği araştırılmıştır. Materyal ve Yöntem: Bu çalışma, Sakarya ilinde tamamı Yomra fındık çeşidinden oluşan, külleme hastalığı ile doğal olarak enfekteli kapama bir fındık bahçesinde yürütülmüştür. Deneme tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekrarlı olarak kurulmuş, her bir tekrarda 3 ocak olacak şekilde ve bloklar arasında birer ocak bırakılarak düzenlenmiştir. Her bir ocak yaklaşık 10 bitki içermektedir. Denemede her bir ocağın dört yönünden, tesadüfen seçilen 40 adet yaprak (her tekerrürden toplam 120 yaprak) toplanmıştır. Yapraklardaki hastalık şiddeti değerleri 0-4 skalası kullanılarak Townsend-Heuberger formülüne göre değerlendirilmiştir. Tüm uygulamaların yüzde etkileri Abbott formülüne göre hesaplanmıştır. Araştırma Bulguları: Bitki aktivatörleri ile yaprak uygulamalarından elde edilen sonuçlara göre, Acibenzolar- S- methyl + Metalaxyl-M (ASM+M) aktivatörler içerisinde %55.83 ile en yüksek etkiyi göstermiştir. ASM+M’in külleme hastalığı üzerindeki etkisi fluopyram+tebuconazole aktif maddeli test fungisitinin %63.27 oranındaki etkisi ile istatistiki olarak aynı grup içerisinde yer almışlardır. L. acidophilus %49.26 ve harpin protein ise %33.34 oranlarında hastalığı baskılamada etkili olmuşlardır. Biyolojik fungisit Ampelomyces quisqualis M-10 ise %45.86 oranında külleme hastalığına karşı etkili bulunmuştur. Sonuç: Günümüzde fındıkta külleme hastalığına karşı kullanılan kimyasal fungisitler, insan ve çevre sağlığını tehlike altında bırakmaktadır. Bu çalışmada bitki aktivatörlerinden ASM-M ve harpin protein fındıkta külleme hastalığı ile kimyasal mücadeleye alternatif olarak ilk kez bu araştırmada ele alınmıştır. Çalışmada elde edilen bulgular ışığında, fluopyram+tebuconazole aktif maddeli kimyasal fungisitin hastalığı önlemede gösterdiği etki ile ASM-M’in etkinliği aynı oranlarda bulunmuştur. Gelecekte bitki aktivatörlerinin ve biyolojik kökenli fungisitlerin farklı kombinasyonlarının külleme hastalığına karşı denemeye alınmasının, hastalığı baskı altına almada ümitvar sonuçlar vereceği düşünülmektedir.