核心价值观背景下经济治理的公理基础

Marian Zdyb
{"title":"核心价值观背景下经济治理的公理基础","authors":"Marian Zdyb","doi":"10.31743/sp.14706","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Artykuł niniejszy jest poświęcony aksjologicznym podstawom ładu gospodarczego w kontekście kluczowych wartości. Nie ulega wątpliwości, że kształtowanie się gospodarki rynkowej oraz realizacja wolno­ści gospodarczej są istotnymi punktami odniesienia w procesie jego budowania. Pamiętać jednak należy, że klasyczna koncepcja ładu w tym zakresie stanowi nadmierne uproszczenie. Stąd też zasadne jest ujmowanie go w perspektywie idei trójpłaszczyznowego jego urzeczywistniania i identyfikacji podstawowych wartości leżących u jego podstaw. Jako cel podstawowy stawiam sobie uzasadnienie tezy, że problem kształtowania aksjologicznych podstaw ładu gospodarczego postrzegać należy przez pryzmat wartości, które nie biorą swo­jego uzasadnienia li tylko z pozytywno-prawnej legitymacji (dobro wspólne, godność człowieka), ale również tych, których moc kształtują wartości fundamentalne wyartykułowane w Konstytucji RP oraz zasady z nich wyprowadzone. W tym ostatnim przypadku rzecz dotyczy m.in. innych niż wolność gospodarcza praw i wolno­ści oraz wartości i zasad (pewność prawa, ochrona praw nabytych, ochrona konkurencji, prawość woli prawo­dawcy i organów stosujących prawo, autorytet państwa i prawa itd.). Rodzi to szereg wyzwań i aksjologicznych dylematów nie tylko natury ekonomicznej, lecz także prawnej i etycznej. Zasadne w związku z tym staje się dokonanie właściwej identyfikacji podstawowych normatywnych filarów i wartości ujmowanych w kontekście obowiązującego prawa oraz potencjalnych zagrożeń dla aksjologicznych fundamentów publicznego prawa gospodarczego. Istotne jest również zwrócenie uwagi na problem inflacji prawa, pewność rozwiązań norma­tywnych, ochronę praw nabytych i maksymalnie ukształtowanych ekspektatyw, jak i bezpieczeństwo prawne oraz nadmierną relatywizację podstawowych wartości stanowiących o istocie porządku prawnego. W zakresie aksjologicznych aspektów ładu gospodarczego ważną rolę odgrywa budowanie autorytetu państwa i prawa oraz rozwijanie etosu służby publicznej. W artykule wykorzystano metodę dogmatyczną i posiłkowo także inne metody.","PeriodicalId":22051,"journal":{"name":"Studia Prawnicze KUL","volume":"5 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-09-29","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":"{\"title\":\"Aksjologiczne podstawy ładu gospodarczego w kontekście kluczowych wartości\",\"authors\":\"Marian Zdyb\",\"doi\":\"10.31743/sp.14706\",\"DOIUrl\":null,\"url\":null,\"abstract\":\"Artykuł niniejszy jest poświęcony aksjologicznym podstawom ładu gospodarczego w kontekście kluczowych wartości. Nie ulega wątpliwości, że kształtowanie się gospodarki rynkowej oraz realizacja wolno­ści gospodarczej są istotnymi punktami odniesienia w procesie jego budowania. Pamiętać jednak należy, że klasyczna koncepcja ładu w tym zakresie stanowi nadmierne uproszczenie. Stąd też zasadne jest ujmowanie go w perspektywie idei trójpłaszczyznowego jego urzeczywistniania i identyfikacji podstawowych wartości leżących u jego podstaw. Jako cel podstawowy stawiam sobie uzasadnienie tezy, że problem kształtowania aksjologicznych podstaw ładu gospodarczego postrzegać należy przez pryzmat wartości, które nie biorą swo­jego uzasadnienia li tylko z pozytywno-prawnej legitymacji (dobro wspólne, godność człowieka), ale również tych, których moc kształtują wartości fundamentalne wyartykułowane w Konstytucji RP oraz zasady z nich wyprowadzone. W tym ostatnim przypadku rzecz dotyczy m.in. innych niż wolność gospodarcza praw i wolno­ści oraz wartości i zasad (pewność prawa, ochrona praw nabytych, ochrona konkurencji, prawość woli prawo­dawcy i organów stosujących prawo, autorytet państwa i prawa itd.). Rodzi to szereg wyzwań i aksjologicznych dylematów nie tylko natury ekonomicznej, lecz także prawnej i etycznej. Zasadne w związku z tym staje się dokonanie właściwej identyfikacji podstawowych normatywnych filarów i wartości ujmowanych w kontekście obowiązującego prawa oraz potencjalnych zagrożeń dla aksjologicznych fundamentów publicznego prawa gospodarczego. Istotne jest również zwrócenie uwagi na problem inflacji prawa, pewność rozwiązań norma­tywnych, ochronę praw nabytych i maksymalnie ukształtowanych ekspektatyw, jak i bezpieczeństwo prawne oraz nadmierną relatywizację podstawowych wartości stanowiących o istocie porządku prawnego. W zakresie aksjologicznych aspektów ładu gospodarczego ważną rolę odgrywa budowanie autorytetu państwa i prawa oraz rozwijanie etosu służby publicznej. W artykule wykorzystano metodę dogmatyczną i posiłkowo także inne metody.\",\"PeriodicalId\":22051,\"journal\":{\"name\":\"Studia Prawnicze KUL\",\"volume\":\"5 1\",\"pages\":\"0\"},\"PeriodicalIF\":0.0000,\"publicationDate\":\"2023-09-29\",\"publicationTypes\":\"Journal Article\",\"fieldsOfStudy\":null,\"isOpenAccess\":false,\"openAccessPdf\":\"\",\"citationCount\":\"0\",\"resultStr\":null,\"platform\":\"Semanticscholar\",\"paperid\":null,\"PeriodicalName\":\"Studia Prawnicze KUL\",\"FirstCategoryId\":\"1085\",\"ListUrlMain\":\"https://doi.org/10.31743/sp.14706\",\"RegionNum\":0,\"RegionCategory\":null,\"ArticlePicture\":[],\"TitleCN\":null,\"AbstractTextCN\":null,\"PMCID\":null,\"EPubDate\":\"\",\"PubModel\":\"\",\"JCR\":\"\",\"JCRName\":\"\",\"Score\":null,\"Total\":0}","platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Studia Prawnicze KUL","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.31743/sp.14706","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0

摘要

本文主要从主要价值观的角度探讨经济治理的公理基础。毫无疑问,市场经济的形成和经济自由的实现是其建设过程中的重要参照点。然而,应该牢记的是,这方面的经典治理概念过于简单化。因此,从治理的三方面实现和确定其基本价值的角度来探讨治理是合理的。我的基本目标是证明以下论点,即应通过价值观的棱镜来看待经济秩序公理基础的形成问题,这些价值观的合理性不仅来自于实在法的合法性(共同利益、人类尊严),而且还来自于《波兰共和国宪法》中阐明的基本价值观及其衍生原则。在后一种情况下,除经济自由外,还涉及其他权利和自由,以及价值观和原则(法律确定性、保护既得权利、保护竞争、立法者和执法机构意志的正确性、国家和法律的权威性等)。这不仅在经济方面,而且在法律和伦理方面都提出了一些挑战和公理难题。因此,适当确定适用法律背景下的基本规范支柱和价值观,以及对公共经济法公理基础的潜在威胁,就变得理所当然。同样重要的是要关注法律膨胀问题、规范性解决方案的确定性、对既得权利和最大化形成的经验的保护,以及法律安全和构成法律秩序本质的基本价值观的过度相对化。在经济秩序的公理方面,建立国家和法律的权威以及发展公共服务精神发挥着重要作用。文章使用了教条主义方法,也使用了其他方法。
本文章由计算机程序翻译,如有差异,请以英文原文为准。
Aksjologiczne podstawy ładu gospodarczego w kontekście kluczowych wartości
Artykuł niniejszy jest poświęcony aksjologicznym podstawom ładu gospodarczego w kontekście kluczowych wartości. Nie ulega wątpliwości, że kształtowanie się gospodarki rynkowej oraz realizacja wolno­ści gospodarczej są istotnymi punktami odniesienia w procesie jego budowania. Pamiętać jednak należy, że klasyczna koncepcja ładu w tym zakresie stanowi nadmierne uproszczenie. Stąd też zasadne jest ujmowanie go w perspektywie idei trójpłaszczyznowego jego urzeczywistniania i identyfikacji podstawowych wartości leżących u jego podstaw. Jako cel podstawowy stawiam sobie uzasadnienie tezy, że problem kształtowania aksjologicznych podstaw ładu gospodarczego postrzegać należy przez pryzmat wartości, które nie biorą swo­jego uzasadnienia li tylko z pozytywno-prawnej legitymacji (dobro wspólne, godność człowieka), ale również tych, których moc kształtują wartości fundamentalne wyartykułowane w Konstytucji RP oraz zasady z nich wyprowadzone. W tym ostatnim przypadku rzecz dotyczy m.in. innych niż wolność gospodarcza praw i wolno­ści oraz wartości i zasad (pewność prawa, ochrona praw nabytych, ochrona konkurencji, prawość woli prawo­dawcy i organów stosujących prawo, autorytet państwa i prawa itd.). Rodzi to szereg wyzwań i aksjologicznych dylematów nie tylko natury ekonomicznej, lecz także prawnej i etycznej. Zasadne w związku z tym staje się dokonanie właściwej identyfikacji podstawowych normatywnych filarów i wartości ujmowanych w kontekście obowiązującego prawa oraz potencjalnych zagrożeń dla aksjologicznych fundamentów publicznego prawa gospodarczego. Istotne jest również zwrócenie uwagi na problem inflacji prawa, pewność rozwiązań norma­tywnych, ochronę praw nabytych i maksymalnie ukształtowanych ekspektatyw, jak i bezpieczeństwo prawne oraz nadmierną relatywizację podstawowych wartości stanowiących o istocie porządku prawnego. W zakresie aksjologicznych aspektów ładu gospodarczego ważną rolę odgrywa budowanie autorytetu państwa i prawa oraz rozwijanie etosu służby publicznej. W artykule wykorzystano metodę dogmatyczną i posiłkowo także inne metody.
求助全文
通过发布文献求助,成功后即可免费获取论文全文。 去求助
来源期刊
自引率
0.00%
发文量
0
×
引用
GB/T 7714-2015
复制
MLA
复制
APA
复制
导出至
BibTeX EndNote RefMan NoteFirst NoteExpress
×
提示
您的信息不完整,为了账户安全,请先补充。
现在去补充
×
提示
您因"违规操作"
具体请查看互助需知
我知道了
×
提示
确定
请完成安全验证×
copy
已复制链接
快去分享给好友吧!
我知道了
右上角分享
点击右上角分享
0
联系我们:info@booksci.cn Book学术提供免费学术资源搜索服务,方便国内外学者检索中英文文献。致力于提供最便捷和优质的服务体验。 Copyright © 2023 布克学术 All rights reserved.
京ICP备2023020795号-1
ghs 京公网安备 11010802042870号
Book学术文献互助
Book学术文献互助群
群 号:481959085
Book学术官方微信