基于地貌分析的流域地貌构造特征研究——以Delibekirli (Hatay/Kırıkhan)盆地为例

Mahsum Bozdoğan, E. Canpolat
{"title":"基于地貌分析的流域地貌构造特征研究——以Delibekirli (Hatay/Kırıkhan)盆地为例","authors":"Mahsum Bozdoğan, E. Canpolat","doi":"10.46453/jader.1207265","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Bu çalışmada temel amaç Anadolu’nun güneyinde, Amanos Dağları’ nın orta kesiminde (Orta Amanoslar) yer alan Delibekirli Havzası’nın morfotektonik özellikleri jeomorfik indislerle açıklamaktır. Delibekirli Havzası ve yakın çevresi, tektonik açıdan Ölü Deniz Fayı, Karasu Fayı ve Kıbrıs-Antakya Transform Fayı’nın karşılaştığı bölgeye yakın bir konumdadır. Ortalama eğim değeri 20,1° olan havzanın en yüksek noktası Amanoslar’da yer alan Daz Tepesi (1795 m)’dir. Kırıkhan Meteoroloji İstasyonu verilerine göre havzanın ortalama sıcaklık değeri 21,1 °C; yıllık yağış miktarı 579 mm; yıllık ortalama rüzgar hızı 1.5 m/sn ‘dir. Çalışmanın amacı kapsamında, akarsuyun hem aşındırma gücünü hem de aşındırdığı malzemelerin taşıma gücünü tespit için geliştirilen SL (Akarsu uzunluk-Boy Gradyan İndisi) indisi; sahanın jeomorfolojik gelişim evrelerinin belirlenmesi ve yorumlanmasında kullanılan Hc (Hipsometrik Eğri) ve Hi (Hipsometrik İntegral); sahanın morfolojik açıdan gençlik evresine yaklaşıp yaklaşmadığını anlamak için Vf (Vadi taban uzunluğu-Yükseklik Oranı) indisi; yerşekillerini faylar ile ilişkisini sayısal bir şekilde ortaya çıkarmaya yarayan Smf (Dağönü Sinüsitesi) indisi; sahanın yapısal unsur deformasyonlarını belirlemek ve tektonik yapıyı anlayabilmek için çizgisellik analizi; aktif tektonik deformasyonun şiddeti ve yönünü anlayabilmek için ise T (Topoğrafik Simetri) ve Af (Asimetri Faktörü) uygulanmıştır. Farklı litolojik birimlerden oluşan çalışma sahasının jeomorfolojik gelişimi tektonik hareketler, iklim, karstlaşma ve akarsu aşındırmasının etkisi altında sürdürmektedir. \nHavzadaki çizgisellikler tektonik yapı tarafından denetlenmektedir. Tektonik süreçler aktif olarak etkinliklerini sürdürüp sahayı yükseltmeye (uplift) devam ederken diğer yandan flüvyal süreçlerin de etkinliklerini sürdürdüğü ve tektonik aktiviteden etkilendiği anlaşılmaktadır. Yükselen sahada akarsuların yataklarını derine doğru kazıdığı, sahasının tektonik manada çarpıldığı ve ana akarsu kolunun, akış istikametine göre sol yönlü olduğu (tilt) sonucuna varılmıştır. Yine akarsu ötelenmeleri ve çizgisellikler sahaya sol yönlü oblik fayların yerleştiğini göstermektedir.","PeriodicalId":414861,"journal":{"name":"Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-04-19","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":"{\"title\":\"Investigation of Morphotectonic Features in Drainage Basins by Geomorphic Analysis: The Example of Delibekirli (Hatay/Kırıkhan) Basin\",\"authors\":\"Mahsum Bozdoğan, E. Canpolat\",\"doi\":\"10.46453/jader.1207265\",\"DOIUrl\":null,\"url\":null,\"abstract\":\"Bu çalışmada temel amaç Anadolu’nun güneyinde, Amanos Dağları’ nın orta kesiminde (Orta Amanoslar) yer alan Delibekirli Havzası’nın morfotektonik özellikleri jeomorfik indislerle açıklamaktır. Delibekirli Havzası ve yakın çevresi, tektonik açıdan Ölü Deniz Fayı, Karasu Fayı ve Kıbrıs-Antakya Transform Fayı’nın karşılaştığı bölgeye yakın bir konumdadır. Ortalama eğim değeri 20,1° olan havzanın en yüksek noktası Amanoslar’da yer alan Daz Tepesi (1795 m)’dir. Kırıkhan Meteoroloji İstasyonu verilerine göre havzanın ortalama sıcaklık değeri 21,1 °C; yıllık yağış miktarı 579 mm; yıllık ortalama rüzgar hızı 1.5 m/sn ‘dir. Çalışmanın amacı kapsamında, akarsuyun hem aşındırma gücünü hem de aşındırdığı malzemelerin taşıma gücünü tespit için geliştirilen SL (Akarsu uzunluk-Boy Gradyan İndisi) indisi; sahanın jeomorfolojik gelişim evrelerinin belirlenmesi ve yorumlanmasında kullanılan Hc (Hipsometrik Eğri) ve Hi (Hipsometrik İntegral); sahanın morfolojik açıdan gençlik evresine yaklaşıp yaklaşmadığını anlamak için Vf (Vadi taban uzunluğu-Yükseklik Oranı) indisi; yerşekillerini faylar ile ilişkisini sayısal bir şekilde ortaya çıkarmaya yarayan Smf (Dağönü Sinüsitesi) indisi; sahanın yapısal unsur deformasyonlarını belirlemek ve tektonik yapıyı anlayabilmek için çizgisellik analizi; aktif tektonik deformasyonun şiddeti ve yönünü anlayabilmek için ise T (Topoğrafik Simetri) ve Af (Asimetri Faktörü) uygulanmıştır. Farklı litolojik birimlerden oluşan çalışma sahasının jeomorfolojik gelişimi tektonik hareketler, iklim, karstlaşma ve akarsu aşındırmasının etkisi altında sürdürmektedir. \\nHavzadaki çizgisellikler tektonik yapı tarafından denetlenmektedir. Tektonik süreçler aktif olarak etkinliklerini sürdürüp sahayı yükseltmeye (uplift) devam ederken diğer yandan flüvyal süreçlerin de etkinliklerini sürdürdüğü ve tektonik aktiviteden etkilendiği anlaşılmaktadır. Yükselen sahada akarsuların yataklarını derine doğru kazıdığı, sahasının tektonik manada çarpıldığı ve ana akarsu kolunun, akış istikametine göre sol yönlü olduğu (tilt) sonucuna varılmıştır. Yine akarsu ötelenmeleri ve çizgisellikler sahaya sol yönlü oblik fayların yerleştiğini göstermektedir.\",\"PeriodicalId\":414861,\"journal\":{\"name\":\"Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi\",\"volume\":\"1 1\",\"pages\":\"0\"},\"PeriodicalIF\":0.0000,\"publicationDate\":\"2023-04-19\",\"publicationTypes\":\"Journal Article\",\"fieldsOfStudy\":null,\"isOpenAccess\":false,\"openAccessPdf\":\"\",\"citationCount\":\"0\",\"resultStr\":null,\"platform\":\"Semanticscholar\",\"paperid\":null,\"PeriodicalName\":\"Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi\",\"FirstCategoryId\":\"1085\",\"ListUrlMain\":\"https://doi.org/10.46453/jader.1207265\",\"RegionNum\":0,\"RegionCategory\":null,\"ArticlePicture\":[],\"TitleCN\":null,\"AbstractTextCN\":null,\"PMCID\":null,\"EPubDate\":\"\",\"PubModel\":\"\",\"JCR\":\"\",\"JCRName\":\"\",\"Score\":null,\"Total\":0}","platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Jeomorfolojik Araştırmalar Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.46453/jader.1207265","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0

摘要

本研究的主要目的是利用地貌指数解释位于安纳托利亚南部阿马诺斯山脉(中阿马诺斯山脉)中部的德利贝克里盆地的形态构造特征。德利贝克里盆地及其周边地区在构造上靠近死海断层、卡拉苏断层和塞浦路斯-安塔基亚转换断层的交汇区域。盆地的最高点是阿马诺斯山脉的达兹山(1795 米),平均坡度为 20.1°。根据克勒汗气象站的数据,盆地的平均气温为 21.1 °C,年降水量为 579 毫米,年平均风速为 1.5 米/秒。在研究范围内,SL(溪流长度-长度梯度指数)指数用于确定溪流的侵蚀力和侵蚀物质的承载力;Hc(水量曲线)和 Hi(水量积分)用于确定和解释该地点的地貌发展阶段;Vf(谷底长度-高度比)指数用于了解该地点在形态上是否接近青年阶段;Smf(山地正弦度)指数,以数值方式揭示地貌与断层之间的关系;线性分析,确定遗址的结构要素变形,了解构造结构;应用 T(地形对称性)和 Af(不对称因子)了解活动构造变形的严重程度和方向。在构造运动、气候、岩溶化和河流侵蚀的影响下,由不同岩性单元组成的研究区域的地貌发展仍在继续。盆地的线性受构造结构控制。在构造过程持续活动并使该地区隆起的同时,河川过程也在持续活动,并受到构造活动的影响。由此得出的结论是,河流在隆起地区的河床切割较深,该地区的构造发生了扭曲,主要河流支流根据水流方向向左(倾斜)。同样,河流的移动和线性显示,该地区存在左向斜断层。
本文章由计算机程序翻译,如有差异,请以英文原文为准。
Investigation of Morphotectonic Features in Drainage Basins by Geomorphic Analysis: The Example of Delibekirli (Hatay/Kırıkhan) Basin
Bu çalışmada temel amaç Anadolu’nun güneyinde, Amanos Dağları’ nın orta kesiminde (Orta Amanoslar) yer alan Delibekirli Havzası’nın morfotektonik özellikleri jeomorfik indislerle açıklamaktır. Delibekirli Havzası ve yakın çevresi, tektonik açıdan Ölü Deniz Fayı, Karasu Fayı ve Kıbrıs-Antakya Transform Fayı’nın karşılaştığı bölgeye yakın bir konumdadır. Ortalama eğim değeri 20,1° olan havzanın en yüksek noktası Amanoslar’da yer alan Daz Tepesi (1795 m)’dir. Kırıkhan Meteoroloji İstasyonu verilerine göre havzanın ortalama sıcaklık değeri 21,1 °C; yıllık yağış miktarı 579 mm; yıllık ortalama rüzgar hızı 1.5 m/sn ‘dir. Çalışmanın amacı kapsamında, akarsuyun hem aşındırma gücünü hem de aşındırdığı malzemelerin taşıma gücünü tespit için geliştirilen SL (Akarsu uzunluk-Boy Gradyan İndisi) indisi; sahanın jeomorfolojik gelişim evrelerinin belirlenmesi ve yorumlanmasında kullanılan Hc (Hipsometrik Eğri) ve Hi (Hipsometrik İntegral); sahanın morfolojik açıdan gençlik evresine yaklaşıp yaklaşmadığını anlamak için Vf (Vadi taban uzunluğu-Yükseklik Oranı) indisi; yerşekillerini faylar ile ilişkisini sayısal bir şekilde ortaya çıkarmaya yarayan Smf (Dağönü Sinüsitesi) indisi; sahanın yapısal unsur deformasyonlarını belirlemek ve tektonik yapıyı anlayabilmek için çizgisellik analizi; aktif tektonik deformasyonun şiddeti ve yönünü anlayabilmek için ise T (Topoğrafik Simetri) ve Af (Asimetri Faktörü) uygulanmıştır. Farklı litolojik birimlerden oluşan çalışma sahasının jeomorfolojik gelişimi tektonik hareketler, iklim, karstlaşma ve akarsu aşındırmasının etkisi altında sürdürmektedir. Havzadaki çizgisellikler tektonik yapı tarafından denetlenmektedir. Tektonik süreçler aktif olarak etkinliklerini sürdürüp sahayı yükseltmeye (uplift) devam ederken diğer yandan flüvyal süreçlerin de etkinliklerini sürdürdüğü ve tektonik aktiviteden etkilendiği anlaşılmaktadır. Yükselen sahada akarsuların yataklarını derine doğru kazıdığı, sahasının tektonik manada çarpıldığı ve ana akarsu kolunun, akış istikametine göre sol yönlü olduğu (tilt) sonucuna varılmıştır. Yine akarsu ötelenmeleri ve çizgisellikler sahaya sol yönlü oblik fayların yerleştiğini göstermektedir.
求助全文
通过发布文献求助,成功后即可免费获取论文全文。 去求助
来源期刊
自引率
0.00%
发文量
0
×
引用
GB/T 7714-2015
复制
MLA
复制
APA
复制
导出至
BibTeX EndNote RefMan NoteFirst NoteExpress
×
提示
您的信息不完整,为了账户安全,请先补充。
现在去补充
×
提示
您因"违规操作"
具体请查看互助需知
我知道了
×
提示
确定
请完成安全验证×
copy
已复制链接
快去分享给好友吧!
我知道了
右上角分享
点击右上角分享
0
联系我们:info@booksci.cn Book学术提供免费学术资源搜索服务,方便国内外学者检索中英文文献。致力于提供最便捷和优质的服务体验。 Copyright © 2023 布克学术 All rights reserved.
京ICP备2023020795号-1
ghs 京公网安备 11010802042870号
Book学术文献互助
Book学术文献互助群
群 号:481959085
Book学术官方微信