Use of tick cell lines in studies of tick-borne pathogens

Streszczenie Wprowadzenie i cel pracy. Kleszcze to stawonogi odżywiające się krwią zwierząt i ludzi. Transmitują chorobotwórcze bakterie, wirusy i pierwotniaki, w tym krętki Borrelia burgdorferi wywołujące boreliozę z Lyme i wirusa kleszczowego zapalenia mózgu. Hodowle komórkowe wyprowadzone z tkanek wektorów znalazły szerokie zastosowanie w badaniach in vitro. Celem pracy był przegląd literatury dotyczącej kleszczowych linii komórkowych oraz ich zastosowania w badaniach naukowych. Metody przeglądu. W pracy opisano artykuły wyszukane w bazie PubMed na podstawie słów kluczowych: „kleszczowa linia komórkowa” (ang. tick cell line) lub „linia komórkowa z kleszczy” (ang. cell line from tick). Opis stanu wiedzy. Pierwszą kleszczową linię komórkową wyprowadzoną z Rhipicephalus appendiculatus opisano w 1975 roku. Obecnie wyprowadzono ponad 50 ciągłych linii komórkowych z różnych gatunków kleszczy. Większość z nich należy do embrionalnych, czyli wyprowadzonych z jaj złożonych przez samicę kleszcza. Z gatunku Ixodes ricinus, najczęściej spotykanego w Polsce, dostępne są 4 linie komórkowe. Linie są szeroko wykorzystywane w badaniach naukowych nad biologią i fizjologią kleszczy, ich odpornością na akarycydy oraz poświęconych poznaniu układu immunologicznego kleszczy. Hodowle znalazły zastosowanie w badaniach interakcji wektor–patogen, charakterystyce mikroorganizmów oraz w izolacji licznych patogennych i niepatogennych drobnoustrojów ze środowiska. Podsumowanie. Skuteczność zastosowania kleszczowych linii komórkowych jako narzędzia badawczego potwierdza stale rosnąca liczba prac naukowych z ich wykorzystaniem. Ich użycie może mieć znaczenie dla opracowania skutecznej diagnostyki, profilaktyki oraz w leczeniu chorób odkleszczowych. Dzięki stale rozwijającym się nowym metodom badawczym kleszczowe linie komórkowe mogą być przydatnym narzędziem w przyszłych pracach naukowych.