WIELKOŚĆ WYMYWANIA RTĘCI Z PRÓBEK GRUNTÓW I ODPADÓW RÓŻNEGO POCHODZENIA

Zawartośc rteci w roznego rodzaju odpadach i gruntach jest wyraźnie zroznicowana, zalezna od charakteru materialu. W warunkach laboratoryjnych wymywalnośc związkow rteci z materialu stalego (grunty, osady, odpady) ksztaltuje sie na poziomie od kilku do kilkunastu procent zawartości calkowitej. Zanieczyszczone grunty, osady denne czy odpady wprowadzane do środowiska mogą zatem stanowic, w sprzyjających warunkach, potencjalne ognisko zanieczyszczenia zarowno dla wod powierzchniowych, jak i podziemnych. Badan dotyczących określenia poziomu uwalniania rteci jest nadal niewiele. Nalezy wiec dązyc do zwiekszenia liczby badan i obejmowac nimi kolejne obszary środowiska. W prezentowanej pracy do analizy zawartości calkowitej rteci oraz wielkości jej wymywania z materialu przeznaczono 84 probki środowiskowe o roznym pochodzeniu: odpady wydobywcze gornictwa wegla kamiennego (skala plonna, muly weglowe, odpady z nieczynnej haldy), grunty piaszczyste (z otoczenia poludniowej obwodnicy Krakowa), osady denne (pobrane bezpośrednio przy linii brzegowej rzek Rudawa, Prądnik, Chechlo). Zestawiono wyniki badan wielkości wymywania rteci z probek, zrealizowanych w latach wcześniejszych oraz dodatkowo rozszerzonych o nowe, kolejne doświadczenia. Celem bylo wykazanie związku pomiedzy poziomem wymycia rteci a specyfiką środowiska, z ktorego pobrano material. Nie prowadzono analizy petrograficznej czy mineralogicznej analizowanych probek. Przeprowadzono analize wynikow badan zawartości calkowitej oraz wielkości wymywania rteci z probek pobieranych na przestrzeni kilkunastu lat. Wymywanie prowadzono metodą statyczną z uzyciem testu wymywalności 1:10 (faza stala / ciecz = 1 kg/10 dm3, L/S = 10 dm3/kg), zgodnie z Polską Normą PN-EN 12457-2. Do wykonania oznaczen rteci wykorzystano spektrometr absorpcji atomowej AMA 254 Altec. Na podstawie zawartości calkowitej i wielkości wymywania określono udzial formy wymywalnej w calkowitej zawartości pierwiastka, czyli poziom uwalniania rteci z materialu (poziom wymycia). Charakterystyka wymywania jest odmienna dla roznych grup badanego materialu, co świadczy o odmienności procesow ksztaltujących uzyskane wartości.