İşkodra’da Reji Şirketi ve Tütün Kaçakçılığı, 1885-1910

İşkodra’da tütün ziraatının ve ticaretinin tarihi 17. yüzyıla değin uzanmaktadır. Osmanlı Arnavutluk’undaki tütün üretim merkezlerinden biri olan şehir, bu ürünün yetiştirildiği ve iç ve dış pazarlara pazarlandığı bir bölge hâline gelmiştir. 1884 yılında Avrupa sermayesiyle kurulan Tütün Rejisi Şirketi’nin bölgeye gelmesi İşkodra’da ciddi bir toplumsal muhalefetle karşılaşmıştır. İrili ufaklı tütün üreticileri ve tüccarları Reji’nin uygulamalarına şiddetle karşı çıkmış ve tekel usulünün bölgeye uygulanmaması için çeşitli girişimlerde bulunmuşlardır. Tarihsel bir olgu olarak tütün kaçakçılığı da Reji Şirketi’nin bölgedeki faaliyetlerinden sonra hızla artmıştır. 1885-1910 yılları arasında İşkodra’da Reji Şirketi ile yerli üretici arasındaki ilişkileri inceleyen çalışma, Osmanlı Arnavutluk’undaki bu spesifik tarihî sürecin bir manzarasını sunmaya çalışmaktadır.