INDIKATORI VLADAVINE PRAVA PREDSTAVLJENI KROZ SEKUNDARNU VIKTIMIZACIJU ŽRTAVA U BOSNI I HERCEGOVINI

Najvažniji zahtjev vladavine prava je da ljudi na pozicijama vlasti treba da vrše svoju vlast unutar ograničavajućeg okvira dobro ustanovljenih javnih normi, umjesto na proizvoljan, ad hoc ili čisto diskrecioni način. Vladavina prava se utjelovljuje stabilnim ustavom koji se sastoji od formalnih pravila putem kojih se ograničavaju upravljačka ovlašćenja na osnovu zakonu. Pored sudova, za vladavinu prava je važno i obezbjeđenje poštovanja zakona i podsticanje izvršenja sudskih odluka od strane vladinih službenika. Upravo zbog toga, zakonodavstva u razvijenim demokratijama propisuju krivično djelo „Neizvršenje sudske odluke“ prema kojim se kažnjivim ponašanjem smatraju radnje odgovornog službenika koji odbije da izvrši pravnosnažnu presudu. Nezavisnost pravosuđa je kičma vladavine prava, dok nezavisnost sudija štiti nezavisnost pravosuđa u cjelini. Nepristrasnosti u odlučivanju sudije znači da je neophodno da sudije djeluju bez bilo kakvih ograničenja, nedoličnog uticaja, pritiska, prijetnje ili miješanja, neposrednog ili posrednog, od strane bilo kog autoriteta, uključujući autoritete unutar pravosuđa. Međutim, finansijska nezavisnost pravosuđa je još uvijek ograničena i uslovljena postupkom odobravanja budžetskih sredstava dodijeljenih pravosuđu od strane ministarstava finansija, što pravosudne organe čini zavisnim od vladajućih politika i omogućava korupciju u pravosuđu ili uticaj politike na rad pravosuđa. Reforma pravosudnog sistema moguća je samo ukoliko građani osjećaju njene benefite i pokazuju zadovoljstvo postignutim rezultatima. Sudeći prema percepciji građana, korupcija je najdominatnija u sistemu zdravstva i među političkim partijama, zbog čega Agencija za borbu protiv korupcije BiH treba pojačati svoje napore budući da je sprječavanje korupcije na visokom nivou direktno pod njenom nadležnošću. Upravo zbog toga, u namjeri da se predstavi negiranje vladavine prava u Bosni i Hercegovini, koristiće se studije slučaja koji predstavljaju sekundarnu viktimizaciju žrtava i ukazati na indikatore postojanja vladavine prava, a to su: poštovanje zakona, nezavisnost pravosuđa i odsustvo korupcije.