Tadeusza Micińskiego wizja Litwy i Litwinów – u progu I wojny światowej

Autor artykułu analizuje tu głównie reportaż T. Micińskiego, zatytułowany Połąga (1905). Połąga to miejscowość leżąca dziś na Litwie, nad Morzem Bałtyckim. W czasach wizyty Micińskiego w Połądze leżała ona w granicach Imperium Rosyjskiego, choć zamieszkiwali ją głównie Polacy, gdyż była własnością polskiego rodu szlacheckiego, Tyszkiewiczów. Połąga stawała się szczególnie atrakcyjna w okresie letnim – zjeżdżało do niej wówczas wielu przyjezdnych, najczęściej Polaków z Galicji i Królestwa. W tym kontekście M. Bajko ukazuje stosunek Micińskiego do Litwy, kwestii zapatrywań Polaków na jej ewentualną niepodległość, a także opisuje wzajemne stosunki polsko-litewskie w wybranych utworach Micińskiego. Pisarz uznawał samoistność Litwy i potrzebę samostanowienia narodu litewskiego, bolał nad dążnościami antypolskimi wśród litewskich patriotów (Młoda Litwa), wierzył jednak, że z czasem zawiązany zostanie trwały sojusz Polaków i Litwinów, których m.in. łączył wspólny wróg – Prusy.