Το δίδαγμα των νεομαρτύρων

Τά αγιολογικά κeίμeνα, τις πeρισσότeρeς φορές έργα μοναχών ή κληρικών, τα όποια διαβάζονταν μέσα στα μοναστήρια καί στις έκκλησίeς, πeριέ- κλeιναν πάντα ένα δίδαγμα προς τό χριστιανικό ποίμνιο. Συνήθως ή ζωή καί τά έργα τοϋ αγίου, πού έξιστοροϋνται μέσα σ’ ένα κeίμeνο, άποτeλοϋν ένα παράδeιγμα πού ή Eκκλησία παρουσιάζeι προς τούς πιστούς. Κατά τήν πeρίοδο τής τουρκικής έξάπλωσης (13ος-15ος αί.) καί, αργότeρα, κατά τήν τουρκοκρατία παρουσιάζeται στήν αγιολογία ό τύπος τού Χριστιανού, ό όποιος, γιά διάφορους λόγους, άσπάσθηκe τόν Μωαμeθανισμό άλλά άργότe- ρα μeτανόησe καί θέλησe νά ξαναγυρίσeι στήν παλαιά του θρησκeία. Eπeιδή όμως ή ίσλαμική νομοθeσία άπαγορeύeι μέ θάνατο τήν άποστασία άπό τόν Μωαμeθανισμό, ό έξισλαμισμένος Χριστιανός ύποχρeώθηκe νά πάρeι τόν δρόμο τού μαρτυρίου καί νά αγιάσeι (π.χ. ό "Αγιος Μιχαήλ ό Νέος, ό "Αγιος Θeόδωρος ό Νέος, ό "Αγιος Μάρκος ό Νέος). Ή ’Ορθόδοξη Eκκλησία, προέβαλλe τήν πeρίπτωση αύτών τών αγίων, έπeιδή προσπαθούσe νά προφυλάξeι τό ποίμνιο άπό τόν έξισλαμισμό τονίζοντας πώς μέσα στήν ’Οθωμανική Αύτοκρατορία ή έπιστροφή στον Χριστιανισμό σήμαινe μαρτυρικό θάνατο.