{"title":"İNTERNET ORTAMINDA VE SOSYAL MEDYADA DOĞRU VE GÜVENİLİR SAĞLIK BİLGİSİ EDİNEBİLME","authors":"Nalan Özen, M. Topbaş","doi":"10.59518/farabimedj.1226106","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Günümüzde internet, birçok alanda olduğu gibi sağlık alanında da bilgi edinebilmek için başvurulan ilk kaynak haline gelmiştir. Ancak internet ortamında herkes her istediğini yazıp yayımlayabilmekte, özellikle sosyal medyada çok kısıtlı bir kontrol dışında kişisel ve kurumsal yorumlar rahatlıkla yayılabilmektedir. Dolayısıyla internette, doğru bilgilerle birlikte genellikle yanlış veya doğrulanmamış aşırı bilgilerin hızlı bir şekilde yayılması durumu söz konusu olup bu durum “İnfodemi” olarak ifade edilmektedir. Böyle bir durum içerisinde, ulaşılan bilgilerin bilimsel ve çağdaş tıp uygulamaları açısından doğru olup olmadığının bilgiye ulaşan kişiler tarafından değerlendirilememesi önemli bir halk sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Yanlış bilgi kirliliği içinde karışıklığa düşmeden sağlık sorunlarına yönelik bilinçli kararlar alabilmek, bireylerin hem doğru ve güvenilir bilgiye erişebilme hem de yanlış, kusurlu veya yanıltmayı amaçlayan bilgiyi güvenilir olandan ayırt edebilme yeteneğine bağlıdır. Bu derlemede, infodemi, yanlış bilgi kategorileri ve yanlış bilginin sağlık üzerine etkileri hakkında bilgi vermek; bu durumla mücadele kapsamında geliştirilen “İnfodemi yönetimi” ve “İnfodemiyoloji” kavramlarını açıklamak; bireylerin ve toplumun, hangi bilgiye güvenileceği ve neden güvenileceği hakkında bilgi sahibi olabilmelerinin, bilginin ve kaynakların güvenilirliği hakkında yargıda bulunabilmelerinin, kısaca bilgiyi değerlendirme yetkinliklerinin geliştirilmesi noktasında sağlık okuryazarlığının ve özellikle dijital sağlık okuyazarlığının önemini vurgulamak; internet ortamında ve sosyal medyada sağlık ile ilgili bilgilere ulaşmada dikkat edilmesi gereken noktalara değinmek amaçlanmıştır.","PeriodicalId":399200,"journal":{"name":"Farabi Tıp Dergisi","volume":"1 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2023-01-20","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Farabi Tıp Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.59518/farabimedj.1226106","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
İNTERNET ORTAMINDA VE SOSYAL MEDYADA DOĞRU VE GÜVENİLİR SAĞLIK BİLGİSİ EDİNEBİLME
Günümüzde internet, birçok alanda olduğu gibi sağlık alanında da bilgi edinebilmek için başvurulan ilk kaynak haline gelmiştir. Ancak internet ortamında herkes her istediğini yazıp yayımlayabilmekte, özellikle sosyal medyada çok kısıtlı bir kontrol dışında kişisel ve kurumsal yorumlar rahatlıkla yayılabilmektedir. Dolayısıyla internette, doğru bilgilerle birlikte genellikle yanlış veya doğrulanmamış aşırı bilgilerin hızlı bir şekilde yayılması durumu söz konusu olup bu durum “İnfodemi” olarak ifade edilmektedir. Böyle bir durum içerisinde, ulaşılan bilgilerin bilimsel ve çağdaş tıp uygulamaları açısından doğru olup olmadığının bilgiye ulaşan kişiler tarafından değerlendirilememesi önemli bir halk sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır. Yanlış bilgi kirliliği içinde karışıklığa düşmeden sağlık sorunlarına yönelik bilinçli kararlar alabilmek, bireylerin hem doğru ve güvenilir bilgiye erişebilme hem de yanlış, kusurlu veya yanıltmayı amaçlayan bilgiyi güvenilir olandan ayırt edebilme yeteneğine bağlıdır. Bu derlemede, infodemi, yanlış bilgi kategorileri ve yanlış bilginin sağlık üzerine etkileri hakkında bilgi vermek; bu durumla mücadele kapsamında geliştirilen “İnfodemi yönetimi” ve “İnfodemiyoloji” kavramlarını açıklamak; bireylerin ve toplumun, hangi bilgiye güvenileceği ve neden güvenileceği hakkında bilgi sahibi olabilmelerinin, bilginin ve kaynakların güvenilirliği hakkında yargıda bulunabilmelerinin, kısaca bilgiyi değerlendirme yetkinliklerinin geliştirilmesi noktasında sağlık okuryazarlığının ve özellikle dijital sağlık okuyazarlığının önemini vurgulamak; internet ortamında ve sosyal medyada sağlık ile ilgili bilgilere ulaşmada dikkat edilmesi gereken noktalara değinmek amaçlanmıştır.