TÜRKİYE’DE ÇOK PARTİLİ SİYASAL HAYATIN ‘GARANTİ BELGESİ’: 12 TEMMUZ BEYANNAMESİ’NİN SÖYLEM ANALİZİ

Ikinci Dunya Savasi sonrasi degisen dunya denklemine ic gelismelerin de eklenmesiyle Turkiye’de cok partili siyasal hayata gecis sureci baslamistir. Yurutulmeye baslanan bu surecin en onemli olaylarindan birisi Cumhurbaskani Ismet Inonu tarafindan yayinlanan 12 Temmuz Beyannamesi’dir. 11 Temmuz gunu radyodan okunan beyanname, bir gun sonra da basina verilmis ve siyasal hayatimizda yerini 12 Temmuz Beyannamesi olarak almistir. Iktidar ve muhalefet iliskilerinin iyice gerildigi, cok partili siyasal hayatin tikaniklik yasadigi bir donemde kaleme alinan bildiri, adeta cok partili siyasal hayatin ‘garanti belgesi’ niteligindedir. Iktidar ve muhalefet temsilcileri ile yapilan bir dizi gorusme sonucu Inonu tarafindan olusturulan beyanname, verdigi donemsel mesajlar ile demokrasi tarihimizdeki yerini almistir. Beyanname, ozellikle cok partili siyasal hayatin devamliligi acisindan oneme sahiptir. Tarihsel baglam ile degerlendirildiginde beyannamenin onemi ortaya cikmaktadir. Yapilan analiz sonucunda beyannamenin hem iktidar hem de muhalefete mesajlar icerdigi, otoriteyi pekistirmeye yonelik oldugu ve cok partili siyasal hayattan yana tavir alindigini gosterdigi soylenebilir. Calismanin amaci da bu beyannamenin siyasal ve tarihsel baglama bagli kalinarak aciklanmasindan olusmaktadir. Bu aciklama yapilirken nitel arastirma yontemlerinden olan soylem analizi kullanilmistir.