ЖЕМҚОРЛЫҚ ҚЫЛМЫСТАРДЫҢ ГЕНЗИСІ: ЖАҢАӘДІСТЕМЕЛІК ТӘСІЛДЕРА

Традиционная криминологическая наука издавна твердо стоит на позиции, в соответствии с которой превалирующее большинство уголовных правонарушений, включая коррупцию, в своем генезисе обусловлено социальной средой, в рамках которой происходит формирование криминаль-ного поведения. Особенности личности, имеющие генетическую природу, отодвинуты на второй план. При этом в советский период развития права идеи о генетической обусловленности индиви-дуального преступного поведения подвергались жесткой критике и оценивались как вредные, антимарксисткие, относились к лженаучным направлениям, отражающим буржуазную классовую раздробленность общества. В современных условиях актуализируется вопрос о более сложной структуре природы данного явления, сочетающей в себе не только социально значимые предпосылки формирования криминально ориентированной личности, но и особенности личности, обладающие признаками наследственности. Такой подход исследователи условно именуют «бинарной сингулярностью причин преступности». Правомерность и обоснованность такого подхода к изучению причин коррупции позволяет увидеть новые перспективы в деле выработки эффективных мер в процессе реализации общегосударственных приоритетов противодействия преступности в целом и коррупции –в частности. Дәстүрлі криминологиялық ғылым бұрыннан қалыптасқан ұстанымға берік, оған сәйкес қылмыстық құқық бұзушылықтардың басым кӛпшілігі, оның ішінде сыбайлас жемқорлық, оның генезисінде қылмыстық мінез-құлықтың қалыптасуы жүретін әлеуметтік ортаға байланысты. Генетикалық сипаттағы жеке ерекшеліктер артта қалады. Сонымен қатар, заңның дамуындағы кеңестік кезеңде жеке қылмыстық мінез-құлықтың генетикалық шарттылығы туралы идеялар қатты сынға ұшырады және зиянды, марксизмге қарсы деп бағаланды, қоғамның буржуазиялық таптық бытыраңқылығын кӛрсететін жалған ғылыми бағыттарға жатқызылды. Қазіргі жағдайда бұл құбылыстың табиғатының неғұрлым күрделі құрылымы туралы мәселе ӛзекті болып табылады, ол қылмыстық бағдарланған тұлғаны қалыптастырудың әлеуметтік маңызды алғышарттарын ғана емес, сонымен қатар тұқым қуалаушылық белгілері бар жеке ерекшеліктерді де біріктіреді. Зерттеушілер бұл тәсілді шартты түрде «қылмыс себептерінің екілік ерекшелігі» деп атайды. Сыбайлас жемқорлықтың себептерін зерделеудің мұндай тәсілінің заңдылығы мен негізділігі тұтастай алғанда қылмысқа және атап айтқанда сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс –қимылдың жалпы мемлекеттік басымдықтарын іске асыру процесінде тиімді шаралар әзірлеу ісінде жаңа перспективаларды кӛруге мүмкіндік береді. Traditional criminological science has long stood firmly in the position that the prevailing majority of criminal offenses, including corruption, in their genesis are due to the social environment in which criminal behavior is formed. Personality features of a genetic nature have been sidelined. At the same time, during the Soviet period of the development of law, ideas about the geneticconditioning of individual criminal behavior were severely criticized and assessed as harmful, anti-Marxist, referred to pseudoscientific directions reflecting the bourgeois class fragmentation of society.In modern conditions, the question of a more complex structure of the nature of this phenomenon is updated, combining not only socially significant prerequisites for the formation of a criminal-oriented personality, but also personality features with hereditary features. Researchers conventionally call this approach the "binary singularity of the causes of crime." The legitimacy and validity of this approach to the study of the causes of corruption allows us to see new prospects for developing effective measures in the process of implementing national priorities to combat crime in general and corruption in particular.