{"title":"Cezayir-i Garp Vilâyeti'nin Kuruluşu Meselesi ve İlk Cezayir Beylerbeyileri","authors":"A. Taş","doi":"10.20486/imad.819032","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"16. yuzyil baslarinda Ispanyol isgaline ugrayan Cezâyir topraklari, meshur Turk denizcileri Barbaros kardeslerin (Oruc ve Hizir Reis) gayretleriyle isgalden kurtarildi ve 1516’dan itibaren Turklerin yonetimine gecti. 1519’da Cezâyir Muslumanlarinin payitahta mektup yollayarak Osmanli Devleti’ne baglanmak istemeleri uzerine Cezâyir hukmen bir Osmanli topragi oldu. Ancak burada tam olarak Osmanli devlet teskilatinin (vilâyet duzeninin) kurulmasi biraz zaman aldi. Kardesi Oruc Reis’in 1518’de sehadetinden sonra Cezâyir Sultani/Hâkimi olan Hizir Reis (Barbaros Hayreddin Pasa), 1534’te Osmanli donanmasinin basina gecirilip Cezâyir Beylerbeyi olmustur. Ancak o donemde daha cok Ege/Akdeniz adalari icin kullanilan Cezâyir ifadesinin, Kuzey Afrika’daki Cezâyir’i kapsayip kapsamadigi tartisilmistir. Bu calismada, Cezâyir-i Bahr-i Sefid Vilâyeti ile Cezâyir-i Garb Vilâyeti birbirinden tefrik edilmis ve Cezâyir-i Garb Vilâyeti'nin ne zaman kuruldugu ve ilk beylerbeyilerinin kimler oldugu tespit edilerek buradaki Turk Idaresi yeniden donemlendirilmeye calisilmistir. Ayrica calismada, Cezâyir’e atanan bu ilk beylerbeylerin nasil bir surecin ardindan Cezâyir’e atandiklari ve atanmalarinda ne gibi faktorlerin etkili oldugu sorularina da cevap aranmistir.","PeriodicalId":177047,"journal":{"name":"İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi","volume":"20 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2020-12-21","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"2","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.20486/imad.819032","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
Cezayir-i Garp Vilâyeti'nin Kuruluşu Meselesi ve İlk Cezayir Beylerbeyileri
16. yuzyil baslarinda Ispanyol isgaline ugrayan Cezâyir topraklari, meshur Turk denizcileri Barbaros kardeslerin (Oruc ve Hizir Reis) gayretleriyle isgalden kurtarildi ve 1516’dan itibaren Turklerin yonetimine gecti. 1519’da Cezâyir Muslumanlarinin payitahta mektup yollayarak Osmanli Devleti’ne baglanmak istemeleri uzerine Cezâyir hukmen bir Osmanli topragi oldu. Ancak burada tam olarak Osmanli devlet teskilatinin (vilâyet duzeninin) kurulmasi biraz zaman aldi. Kardesi Oruc Reis’in 1518’de sehadetinden sonra Cezâyir Sultani/Hâkimi olan Hizir Reis (Barbaros Hayreddin Pasa), 1534’te Osmanli donanmasinin basina gecirilip Cezâyir Beylerbeyi olmustur. Ancak o donemde daha cok Ege/Akdeniz adalari icin kullanilan Cezâyir ifadesinin, Kuzey Afrika’daki Cezâyir’i kapsayip kapsamadigi tartisilmistir. Bu calismada, Cezâyir-i Bahr-i Sefid Vilâyeti ile Cezâyir-i Garb Vilâyeti birbirinden tefrik edilmis ve Cezâyir-i Garb Vilâyeti'nin ne zaman kuruldugu ve ilk beylerbeyilerinin kimler oldugu tespit edilerek buradaki Turk Idaresi yeniden donemlendirilmeye calisilmistir. Ayrica calismada, Cezâyir’e atanan bu ilk beylerbeylerin nasil bir surecin ardindan Cezâyir’e atandiklari ve atanmalarinda ne gibi faktorlerin etkili oldugu sorularina da cevap aranmistir.