Türkiye’de Gerçekleşen Askeri Müdahalelerin İngiliz ve Amerikan Basınına Yansımaları

Turkiye’de cok partili hayatin baslamasindan itibaren gerceklesen askeri mudahaleler Turk demokrasi tarihi uzerinde silinmez birer leke olmustur. Mudahalelerin her biri birbirinden farkli yontemler izlemesine ragmen benzer sonuclar dogurmustur. Turkiye’nin uluslararasi sayginliginin azalmasi, Turk halkinin iradesinin yerini askerlerin diktalarinin almasi ve halkin esitlige, adalete olan inancinin zedelenmesi bu sonuclardan en goze carpanlardir. Bu makale Turkiye’de gerceklesen askeri mudahalelere Ingiliz ve Amerikan basininin yaklasimini incelemektedir. Cumhuriyet doneminde gerceklesen 27 Mayis 1960, 12 Mart 1971, 12 Eylul 1980 ve 28 Şubat 1997 askeri mudahalelerine donemin gazeteleri irdelenerek bir “dis bakis” saglanmaya calisilmistir. Bu amacla oncelikle darbelerin gerceklesme surecleri temel hatlariyla ortaya konmus, ardindan mudahalelerin oncesinde ve sonrasinda Ingiliz-Amerikan gazetelerinde yer alan haberler incelenerek darbelerin dis basinda yansimalari ortaya konmustur. Turkiye’de gerceklesen askeri mudahalelerin hepsinde Ingiliz ve Amerikan basininin darbecilerin yaninda yer aldigi, mevcut yonetimi, islemez, despot, gerici olarak niteledigi gorulmustur. Ayrica, basinda yer alan haberlerde darbeler olumlu bir gelisme olarak gosterilip, elestiri yapilmazken, devrilen yonetimleri itibarsizlastiracak makaleler de yazilmistir. Ikinci Dunya Savasi oncesinde Ingiltere, sonrasinda ise ABD ile siki muttefik olan Turkiye’de, secilmis hukumetlerin askeri mudahaleler ile devrilmesi karsisinda, liberal demokrasinin dunyadaki en onemli savunucusu olan Ingiliz ve Amerikan basinin olumlu tutumu dikkat cekicidir.