Okçuzâde ve en-Nazmu’l-Mübîn fi’l-âyâti’l-erba‘în Adlı Türkçe Kırk Ayet Tefsiri

Turkce Kur’ân tercume ve tefsirleri meselesi farkli uzmanlik alanlarindan arastirmacilarca bugune kadar cesitli yonleriyle ele alinmissa da tarihi malzemenin tamami henuz ilmi incelemelerle ortaya cikarilmamis oldugundan yeterli ve beklenen olcude kapsamli bir yaklasimda bulunabilmek icin bir muddet daha beklemek gerekecektir. XVI. asrin son ceyreginde dunyaya gelen ve XVII. asrin ilk yarisinda vefat eden Okcuzâde Mehmed Şâhi munsilik basta olmak uzere Osmanli Devleti’nin cesitli burokratik kademelerinde vazife almis birisidir. Insâ kudreti klasik ve modern kaynaklarda ovgu dolu ifadelerle anilan Okcuzâde ilmi cephesinin meyvesi olarak kirk ayet turunde, aslinda klasik edebiyatimizda orneklerine cok rastlanmayan bir eser telif etmistir. Tam adi en-Nazmu’l-Mubin fi’l-âyâti’l-erba‘in olan bu eser uzerine yaptigimiz doktora teziyle bugune kadar bu metne dair verilen ve genel olarak birbirini tekrarlayan yari dogru yari hatali bilgilerin otesine gecilmis oldu hem de ilk cumlede ifade edilen soz konusu eksik tarihi malzemenin bir tanesinin daha gun yuzune cikmasi saglandi. Boylece bir yandan en-Nazmu’l-Mubin’in mahiyeti ortaya konulurken bir taraftan da edebiirfâni tefsir turune dahil edilebilecek olan bu manzum-mensur karisik kirk ayet tercume ve tefsirinin Osmanli asri Turkce tercume-tefsir hareketinin neresinde durduguna dair bir kanaatin gelismesine de olanak saglamasi amaclandi. en- Nazmu’l-Mubin fi’l-âyâti’l-erba‘in edebi-irfâni bir kirk ayet tefsiridir. Okcuzâde’nin Kur’ân’dan secip tefsir ettigi ayetler su surelerden alinmistir: Bakara (84-85, 185 ve 32), Hud (17, 60 ve 116), Nisâ (171 ve 100), Kasas (83 ve 88), Şuarâ (82, 43 ve 90), Yusuf (91, 92 ve 50), Enbiyâ (88 ve 18), Kehf (109 ve 82), Talak (1 ve 3), Zâriyât (16 ve 17), Arâf (148 ve 183), Necm (39 ve 42), Hadid (13), Mulk (29), Âli Imrân (92), Fecr (9), Hac (27) Meryem (54), Tevbe (40), Ahzâb (53), Zuhruf (39), Yunus (30), Mâide (114) ve Şurâ (23).