{"title":"Językowy obraz świata zdehumanizowanego: na przykładzie obrazu chorych umysłowo w powieści Elfriede Jelinek Die Klavierspielerin i jej przekładzie na język polski autorstwa Ryszarda Turczyna","authors":"Joanna Kubaszczyk","doi":"10.17951/et.2019.31.191","DOIUrl":null,"url":null,"abstract":"Przedmiotem analizy jest fragment powieści Elfriede Jelinek Die Klavierspielerin oraz jej przekład na język polski dokonany przez Ryszarda Turczyna. Powieść Jelinek można uznać za powieść społeczną, w której autorka przeprowadza nie tyle analizę jednostkowego losu, ile analizę społeczeństwa, przedstawioną na przykładzie jednostki będącej „produktem” społecznym. Analiza kondycji człowieka i społeczeństwa odbywa się u Jelinek poprzez język, który bezlitośnie dezawuuje sposób myślenia bohaterów i mechanizmy społeczne. W artykule pokazane jest, w jaki sposób poprzez język Jelinek odsłania współczesną dehumanizację w odniesieniu do osób starszych i chorych psychicznie. Autorka w oparciu o teorię metafory kognitywnej analizuje tekstowy obraz świata, zakładając za Lakoffem i Johnsonem i pośrednio również za Jelinek, że metafory językowe można traktować jako manifestacje metafor myślowych. Jednocześnie stara się odpowiedzieć na pytanie, czy i na ile ten językowy obraz świata został odtworzony w przekładzie na język polski.","PeriodicalId":217804,"journal":{"name":"Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury","volume":"12 1","pages":"0"},"PeriodicalIF":0.0000,"publicationDate":"2019-10-11","publicationTypes":"Journal Article","fieldsOfStudy":null,"isOpenAccess":false,"openAccessPdf":"","citationCount":"0","resultStr":null,"platform":"Semanticscholar","paperid":null,"PeriodicalName":"Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury","FirstCategoryId":"1085","ListUrlMain":"https://doi.org/10.17951/et.2019.31.191","RegionNum":0,"RegionCategory":null,"ArticlePicture":[],"TitleCN":null,"AbstractTextCN":null,"PMCID":null,"EPubDate":"","PubModel":"","JCR":"","JCRName":"","Score":null,"Total":0}
引用次数: 0
摘要
分析的主题是 Elfriede Jelinek 的小说《Die Klavierspielerin》的一个片段,以及 Ryszard Turczyn 将其翻译成波兰文的版本。耶利内克的这部小说可被视为一部社会小说,在这部小说中,作者与其说是在分析个人命运,不如说是在分析社会,她以作为社会 "产物 "的个人为例,对社会进行了分析。在耶利内克的作品中,对人类状况和社会的分析是通过语言进行的,这种语言无情地否定了人物的思维方式和社会机制。文章展示了耶利内克如何通过语言揭示当代老年人和精神病患者的非人化问题。作者以认知隐喻理论为基础,分析了文本中的世界形象,认为语言隐喻可被视为心理隐喻的表现形式,她的这一假设沿袭了拉科夫和约翰逊的观点,也间接沿袭了耶利内克的观点。同时,她试图回答这一语言世界图景是否以及在多大程度上被翻译成波兰语。
Językowy obraz świata zdehumanizowanego: na przykładzie obrazu chorych umysłowo w powieści Elfriede Jelinek Die Klavierspielerin i jej przekładzie na język polski autorstwa Ryszarda Turczyna
Przedmiotem analizy jest fragment powieści Elfriede Jelinek Die Klavierspielerin oraz jej przekład na język polski dokonany przez Ryszarda Turczyna. Powieść Jelinek można uznać za powieść społeczną, w której autorka przeprowadza nie tyle analizę jednostkowego losu, ile analizę społeczeństwa, przedstawioną na przykładzie jednostki będącej „produktem” społecznym. Analiza kondycji człowieka i społeczeństwa odbywa się u Jelinek poprzez język, który bezlitośnie dezawuuje sposób myślenia bohaterów i mechanizmy społeczne. W artykule pokazane jest, w jaki sposób poprzez język Jelinek odsłania współczesną dehumanizację w odniesieniu do osób starszych i chorych psychicznie. Autorka w oparciu o teorię metafory kognitywnej analizuje tekstowy obraz świata, zakładając za Lakoffem i Johnsonem i pośrednio również za Jelinek, że metafory językowe można traktować jako manifestacje metafor myślowych. Jednocześnie stara się odpowiedzieć na pytanie, czy i na ile ten językowy obraz świata został odtworzony w przekładzie na język polski.