The role of humic substances in detoxification process of the environment / Rola substancji humusowych w procesach detoksykacji środowiska

Abstract Chemical pollution of anthropogenic origin such as heavy metals, pesticides, polycyclic aromatic hydrocarbons, polychlorinated biphenyls are some of serious threats to the environment. Their main sources are industry, transport, and agriculture. Chemical substances pollute the air, water and soil, where ultimately most of them reach and accumulate. Soil constituent involved in the adsorption of impurities is organic matter (OM), the structure of which can be divided into three fractions: humic acids (HA), fulvic acids (FA) and humin (H). The impact of pollution with OM allows the presence of active functional groups, among others, -OH, -COOH, -NH3, -OCH3. Strongly adsorbed contaminants are not available for soil microorganisms. Streszczenie Zanieczyszczenia chemiczne pochodzenia antropogenicznego takie jak metale ciężkie, pestycydy, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA), polichlorowane bifenyle (PCB) stanowią jedno z poważnych zagrożeń dla środowiska przyrodniczego. Głównymi ich źródłami są przemysł, komunikacja, a także rolnictwo. Substancje chemiczne zanieczyszczają powietrze, wodę oraz gleby, do których ostatecznie trafia i ulega akumulacji większość z nich. Składnikiem gleby uczestniczącym w sorpcji zanieczyszczeń jest materia organiczna (MO), w strukturze której można wyróżnić trzy frakcje: kwasów huminowych (KH), kwasów fulwowych (KF) i humin (H). Oddziaływanie zanieczyszczeń z MO umożliwia obecność aktywnych grup funkcyjnych m.in. -OH, -COOH, -NH3, -OCH3. Silnie zaadsorbowane zanieczyszczenia nie są dostępne wówczas dla mikroorganizmów glebowych.