Dış Politika Konusunda 1991 Genel Seçim Vaatlerinin ve Seçim Sonrası TBMM’de Kabul Edilen Kanunların Değerlendirilmesi

Calismanin temel amaci 1991 genel secimine katilan siyasi partilerin programlarinda veya secim beyannamelerinde yer verdikleri dis politika konusunda belirttikleri vaatler ve 19. Donem TBMM’sinde kabul edilen kanunlarin neler oldugunu ortaya koymaktir. Ayrica, genel secime giren siyasi partilerin dis politika konusundaki vaatlerini kabul edilen kanunlarla gerceklestirip gerceklestiremediklerini tespit edip bu dogrultuda bir degerlendirme yapmaktir. Bu dogrultuda arastirma kapsaminda 1991 genel seciminin ardindan TBMM’ye giren tum siyasi partilerin ulkenin d is politikada yasadigi sorunlar ve bu sorunlara yonelik cozum getirebilme konusunda vaatlerde bulunduklari belirlenmistir. Soz konusu donemde dis politika kapsaminda yasanan sorunlarin genel itibariyle; Avrupa Birligi’ne (Avrupa Ekonomik Toplulugu) uyelik sureci, KKTC sorunu, yurtdisinda yasayan Turkler sorunu, Yunanistan ile yasanan sorunlar oldugu tespit edilmistir. Bununla birlikte siyasi partilerin komsu ulkeler ve Musluman ulkelerle, ABD ve Avrupa ile iyi iliskiler gelistirme, SSCB’nin dagilma surecinde olusan ortami Turkiye lehine cevirebilme gibi vaatlerde bulunduklari da saptanmistir. Dolayisiyla s ecim sonrasi kurulan 19. Donem TBMM’sinde dis politika konusunda cok sayida kanunun kabul edildigi tespit edilmistir. Bu kanunlarin, Avrupa Birligi’ne uyelik, Batili devletlerle siyasi, askeri, ekonomik iliskiler kapsaminda yururluge girdigi tespit edilmistir. SSCB’nin dagilmasi sonucu bagimsiz olan Turk devletleri ile askeri, siyasi, kulturel ve ekonomik konularda anlasmalar yapildigi ve TBMM’de kabul edilen kanunlarla bu anlasmalarin yururluge girdigi belirlenmistir. Calismanin sonucunda soz konusu donemde TBMM’ye giren siyasi partilerin genel itibariyle dis politika kapsaminda ulkenin sorunlarina yonelik ortaya koyduklari vaatleri gerceklestirebilme konusunda onemli calismalar sergiledikleri soylenebilir. Ancak buna ragmen ifade edilen dis politika sorunlarindan bazilarinin cozumlenemedigi, gunumuzde h â l â devam ettigi belirlenmistir.