Kureyş Batınlarından Benî Esed b. Abdiluzzâ ve Tarihi Süreçteki Konumu

Kureyşü’l-bitâh’dan olan Benî Esed, Abdüluzzâ b. Kusay’ın çocukları olup Mekke’nin önde gelen ailelerindendir. Benî Esed’in, Kureyş’in diğer kolları Abdüddâr ve Abdümenâfoğulları ile karşılaştırıldığında daha geri planda kaldığı anlaşılmaktadır. Nitekim bu durum kaynaklara da yansımıştır. Çünkü elimizdeki kaynaklar Benî Abdimenâf ve Benî Abdiddâr ile ilgili bolca malumat sunarken Benî Esed’e dair bilgilere ise yeterince yer vermemektedir. Var olan bilgilerin de sınırlı ve dağınık olduğu görülmektedir. Oysa Benî Esed mensupları hem İslâm öncesi hem de İslâm sonrası dönemlerde iştirak ettikleri hadiseler ve sahip oldukları meziyetler ile adlarından sıkça söz ettirmişlerdir. Her ne kadar yeterli malzeme ve veri olmasa da Kureyş’in bu önemli kolunun faaliyetlerinin genel çerçevesini ortaya koymak gerekir. Buradan hareketle bu araştırmada ensâb siyer-meğâzî, İslâm tarihi, tabakât ve tefsir eserlerinden istifade edilerek Benî Esed ile verilen bilgiler sistematik bir şekilde bir araya getirilmiş, nesep bilgilerinden, İslâm öncesi faaliyetlerinden, Hz. Peygamber (sav) ve Râşid halifeler dönemindeki durumlarından söz edilmiştir. Ayrıca Benî Esed’e mensup bazı kimselerin Emevîler ve Abbâsîler döneminde ne tür görevlerde bulunduklarından ve iktidara karşı nasıl bir tavır takındıklarından da bahsedilmiştir.