Klinik Biyokimya Laboratuvarı Preanalitik Hatalarının Altı Sigma Metodolojisiyle Değerlendirilmesi

Amaç: Bu çalışmada, laboratuvarımız preanalitik süreç performansının altı sigma metodolojisi ile değerlendirilmesi ve hastane personeline verilen eğitimin etkisinin araştırılması amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Geriye dönük olarak hastane bilgi sistemi üzerinden on üç aylık dönemin (2020- 2021 Mart ayları arası) biyokimya, hormon, hemogram, kan gazı, HbA1c, koagülasyon ve idrar numunelerinin kabul ve red verileri geriye dönük olarak incelendi. Reddedilen uygunsuz örnekler red nedenlerine göre sınıflandırılarak, her bir kategori için toplam numune red oranı, nedenlerine göre numune red oranı ve altı sigma değerleri hesaplandı. Bulgular: Çalışma döneminde, toplam numune sayısı 372876, reddedilen numune sayısı 2673 ve sigma düzeyi 4.0 olarak hesaplandı. Eğitim öncesi on aylık dönem için sigma düzeyi 4.0, eğitim sonrası üç aylık dönem için ise 4.1 olarak hesaplandı. Yapılan pareto analizi ile red nedenlerinin ilk üçünün sırasıyla pıhtı, hemoliz ve yetersiz numune olduğu saptandı. Eğitim sonrası ve öncesi dönem karşılaştırılmasında; yetersiz numuneye bağlı red sayısı ve yüzdesinde anlamlı azalma (sırasıyla, p<0.05, p<0.01) ve sigma değerinde anlamlı artış tespit edildi (p<0.01). Diğer red nedenlerindeki değişim istatistiksel açıdan anlamlı değildi (p>0.05). Sonuç: Çalışmamız ülkemizde Covid-19 pandemisinin ortaya çıktığı ilk dönem ve sonrasına ait verileri içermektedir. Bu dönemde, toplam numune sayısında azalma meydana gelmiştir. Bu dönemde personel hareketliliği fazla olması nedeniyle yeterli sayıda personele eğitim verilememiştir. Bu durumum yetersiz numuneye bağlı red nedeni dışındaki faktörlerin istenen düzeye ulaşmamasının bir diğer sebebi olabileceğini düşünmekteyiz.