Հենրիկ Էդոյանի գեղագիտական հայեցությունը

Հենրիկ Էդոյանի ,Պոեզիայի երկակի տեսողությունըե(2020) աշխատությունը արդի հայ գեղագիտական մտքի հիմնային հանգրվաններից է, ուր, առանցքային հարցերի շարքում, պոեզիայի, նրա լեզվի ևաշխարհայեցության քննությունն է, որ շաղկապված է գրական ընթացքի, գրական արդի որոնումների հարցադրումներին: Գոյությունը և լեզուն, իբրև մշակույթ, միասնական են Էդոյանի աշխարհայեցության մեջ, որ հոգևոր-փիլիսոփայական ելակետ ունի: Մետաֆիզիկական նախահիմքը, որ սկսվում է Խոսքի ոլորտից, հանգում է կրկին Խոսքի ոլորտին: Սկիզբը և վերջը, հետևաբար, շրջապտույտի և դարձի միջոցով, կրկնում է Ոգու մարմնավորման աստիճանակարգը՝ վերևի և ներքևի, մահվան և հարության միստերիան: ,Խոսքի հիմքը,- հետևաբար, Էդոյանի վերլուծությամբ,- բառն էե, բայց ,բառն առանձին որևէ ձև չունիե,բառը կարող է խոսք դառնալ, եթե նրան միանում է մի ուրիշ բառե, ուստի ,խոսքը բառերի հարաբերությունն է մի որոշակի սիտուացիայի մեջե: Էդոյանն, անշուշտ, բառի ծագման մետաֆիզիկան մեկնաբանում է փիլիսոփայական հիմքի ,փորձառությանե ևայն համակարգելու միջոցով մշակույթի պլանում, որի ելակետը Հեգելի ,Էսթետիկայումե արտահայտված Ոգուշարժման (էվոլյուցիայի), արվեստների աստիճանակարգման հայեցությունն է, ուր գրականությանը (պոեզիային) տրվում է Խոսքի սկզբնավորման օբյեկտիվ (նյութական) աստիճանից (,երբ ոգին ձգտում է մարմնավորման ե) անցնելու ավելի բարձր՝ ոչ նյութական (երբ ոգին ազատվում է մարմնավորությունից) աստիճանի շնորհը: Այդ պատճառով պոետականը Էդոյանը, Հեգելի հետևությամբ, համարում է արվեստի գլխավոր սկզբունքը, որի վրա կառուցվում են արվեստի բոլոր տեսակները: Being and language as a culture are united in Edoyan’s worldview, which has a spiritual-philosophical starting point. The metaphysical basis, which begins in the sphere of Speech, leads back to the sphere of Speech. Thus, the beginning and the end, through circumambulation and conversion, repeat the gradation of the incarnation of the Spirit, the mystery of the high and the low, of death and resurrection. “The basis of speech - therefore, according to Edoyan’s analysis - is the word,” but “a word has no separate form,” “a word can become a speech if another word joins it,” hence “speech is the relation of words in a particular situation”. Edoyan, of course, interprets the metaphysics of the origin of the word through the “experience” of the philosophical basis and its coordination in terms of culture, the starting point of which is the perception of the movement (evolution) of the Spirit, expressed in Hegel’s “Aesthetics” – the gradation of the arts, where literature (poetry) is given the gift of transition from the objective (material) level of the beginning of the Word (“when spirit strives for incarnation”) to a higher, nonmaterial level (when the spirit is freed from incarnation). For this reason, Edoyan, following Hegel, considers art to be the main principle on which all forms of art are built. The spirit reaches the highest degree of freedom and acts exclusively in the mental-emotional world of a man, which is closest to the highest spiritual world . Edoyan compares it with Kierkegaard’s individual (man), who is alone against Одним из главных проблем работы «Двойное видение поэзии» Генрика Эдояна, одного из известных имен современной армянской поэзии и эстетической мысли, является исследование поэзии, ее языка и мировоззрения, которое связано с литературным процессом, современным армянским и всемирным процессами литературных поисков. Поэтому в нашей статье, аналитическим методом изучая восприятия Эдояна, пришли к важным выводам, которые имеют значения в процессе понимания как взаимодействий, так и развития как армянской, так и мировой эстетической мысли. Несомненно, в мировозренииЭдояна важна вера: вера в поэзию, в ее культурную самобытность, которая иногда близка к религиозной вере (пожалуй, можно сказать, что Эдоян создает свою «религию»в поэзии). Но, как сказал давным-давно поэт, от поэмы к Евангелию — шаг, который никогда не будет сделан. И теперь, на основании двойного видения поэзии, анализируя вопрос, он добавляет: между поэзией и религией «непроходимая пропасть», ибо метафорическая основа отсутствует в религиозных текстах. По словам Эдояна, поэзия говорит метафорами, и «поэтическая информация, в силу двойственного видения, имеет метафорическую природу, а метафора — информативную природу», что равносильна утверждению: «душа знает больше, чем она знает о себе», потому что онанесе на себе влияние «мысленного» мира, как и свет метафизического момента, который есть момент Откровения, истинная вспышка поэзии, которая является «ценой», уплаченной Эдояном перед Судьбой и Словом, которая будет погашена и возвращена... Поэтому, в конце концов, прямо скажу, иерархическое и сложное мировоззрение Эдояна, благодаря авторской интуиции, одновременно сложно и ясно, достигая к глубинам озарений и откровений, не поддающихся анализу. Постоянное возвращение к одной и той же исходной точке и круговорот мыслей, который сознание Эдояна ведет в сторону накопления, возможно, повторения его, не является неблагодарным занятием для аналитика, и пережить удовольствие недостаточно... Вот почему, мне кажется, Эдоян окружает свой разум и себя такой оболочкой, внутри ауры которой он и размышляет, и из которой сложно заглянуть «внутрь» и увидеть невидимое. Таков Седой человек в действительности, величественный, величавый и неузнаваемый, что каждый день и час, в соответствии с ритмом его мыслей и размышлений, идет ли он или разговаривает с нами, близость его слов «далека». «, голос слышится как бы из глубины «вечной земляники», к которой ты не можешь приблизиться, одухотворенный и чарующий, которой только сдаются, т.е. обязаться…