Arşiv Belgelerine Dayanarak Narman Güvenlik Köyü Camii Üzerine Bir Değerlendirme

Abstract

Calismaya konu olan ve 1861 tarihinde Saliha Hanim tarafindan yaptirilan Narman Guvenlik Koyu Camii’nin eski isminden hareketle (Gornes) arsiv belgeleri taramasi yapilmis ve ulasilan belgeler okunup degerlendirilmistir. Kitabe tarihiyle de tutarli olan arsiv belgesinden sonra yapinin ahsap destekli olmasi nedeniyle giris bolumunde Orta Asya ve Arap Yarimadasi’ndan baslayan ve Osmanli Devleti’ni icerisine alan kisa bir ahsap destekli cami gelisimi verilmistir. Daha sonra yapinin eskiden bagli oldugu bolgeyle birlikte tarihcesi, mimari ve susleme ozellikleri irdelenip fotograflar ve cizimlerle desteklenmistir. Erzurum’un Dogu Karadeniz’e komsu olan bir cografyada yer almasi nedeniyle hem Dogu Karadeniz’deki hem de Erzurum’daki ahsap destekli camilerin karsilastirilmasi gerceklestirilmistir. Ayrica yapinin kapi kanatlarindan baslayan minber, mahfil, vaaz kursusu ve tavaninda toplanan bezemeler bolgedeki eserlerle mukayese edilmistir. Bu degerlendirme ve karsilastirma sonucunda koyun, “Karadenizliler” tarafindan kuruldugu ve caminin de “Karadenizli” ustalar tarafindan insa edildigi sonucuna ulasilmistir. Bununla birlikte harimi tezyin eden suslemelerin Karadeniz camilerinde gorulen desen kurgusunu yansittigi ortaya cikartilmistir.