Ortaöğretime Geçişte Kapsamlı Akademik Gruplama ve Eşitsizliğin Yeniden Üretimi

Abstract

Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) sistemi (2013-2017), ortaöğretime geçişte bütün öğrencilerin sınav başarısına göre hem okul türleri arasında hem de aynı okul türü içerisinde sınıflandırıldığı ve ayrıştırıldığı kapsamlı bir akademik gruplama örneğidir. Nitel araştırma yaklaşımının benimsendiği bu çalışmada, TEOG sistemindeki başarı sıralamasına göre öğrencilerin ve dolayısıyla gittikleri okulların sıralanmasının sonuçlarının keşfedilmesi amaçlanmıştır. Öğrenciler, öğretmenler ve okul yöneticileri arasından tabakalı amaçlı örneklem yöntemiyle seçilen toplamda 149 kişi ile derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın bulguları, okulun genel ikliminin, okula ilişkin geliştirilen algının, öğrenci ve öğretmenlerin motivasyonunun, sunulan öğrenme fırsatlarının ve dolayısıyla eğitimin genel niteliğinin okulların TEOG yerleştirmesine bağlı oluşan genel başarı düzeyine göre farklılaştığını göstermektedir. Ayrıca, gruplamanın öğrencileri sadece başarı düzeyine göre değil aynı zamanda sosyoekonomik arka planına göre ayrıştırdığı yönünde güçlü bulgular elde edilmiştir. Buna göre, sosyoekonomik açıdan dezavantajlı öğrenciler başarı düzeyi orta veya düşük okullarda yoğunlaşmaktadır. TEOG uygulamasıyla sosyoekonomik arka plan ile akademik başarı arasındaki ilişkinin daha da güçlenme eğilimi gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır.