کمیسازی فشار آشیان انتخابی گونههای چوبی در جنگلهای میانبند شمال ایران (منطقه مورد مطالعه: بخش گرازبن جنگل خیرود)

Abstract

زمینه و هدف: شناخت آشیان اکولوژیکی گونه­های مختلف در بسیار از مسائل اکولوژیکی ضروری است. آشیان اکولوژیک گونه­ها یکی از فاکتورهای مهم در تشخیص الگوی پراکنش درختان بوده و برای کل گونه­ها، با بررسی توزیع پراکنش گونه­ها قابل‌تشخیص است. مدل­های آشیان اکولوژیک اغلب به فهم بیشتر اکوسیستم کمک می­نماید. این مدل­ها در پیش­بینی برآورد تغییرات پایداری اکوسیستم و نسبت پایداری و اکوسیستم­ها کاربردی است. روش بررسی: به منظور تعیین فشار انتخابی گونه­های مختلف از شاخص­های سطح تعادل آشیان انتخابی، سطح غالب آشیان انتخابی و سطح بحران آشیان انتخابی استفاده و 5/41 هکتار از جنگل­آموزشی پژوهشی خیرود مورد آماربرداری کامل (صد­درصد) قرار گرفت. سپس، مشخص­های نظیر قطر برابر سینه درختان اندازه­گیری و با استفاده از شاخص­های آشیان انتخابی به اندازه­گیری فشار انتخابی و سطوح آشیان گونه­های راش، بلوط، ممرز، توسکا پرداخته شد. یافته­ها: مقدار بدست آمده از فشار انتخابی برای گونه­های راش 419/66 ، بلوط 313/28، ممرز 3/261، توسکا 962/36 و نمدار 39/9 به ترتیب محاسبه شد. نتایج نهایی بدست آمده نشان داد گونه ممرز در سطح آشیان غالب، گونه راش و توسکا در سطح آشیان تعادل، گونه بلوط در حد واسط آشیان تعادل و مغلوب و نمدار در سطح آشیان مغلوب بوده است. بحث و نتیجه­گیری: گونه ممرز در سطح غالب فشار انتخابی، گونه­ نمدار در ردیف گونه­های با سطح تعادل بحران و گونه بلوط در سطح آشیان بحران نزدیک به سطح تعادل قرار گرفت. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان داد که کمی­سازی فشار انتخابی یک عامل مهم برای تعیین جایگاه کنونی گونه­های در حال انقراض می­باشد.