Aktualne problemy edukacji geograficznej na różnych etapach kształcenia

Abstract

Artykuł zawiera analizę problemów współczesnej polskiej edukacji geograficznej na poziomie szkolnym. Jego głównym celem jest zdiagnozowanie aktualnych problemów geografii szkolnej w Polsce i odpowiedź na pytanie, dlaczego traci ona swoje znaczenie edukacyjne i jakie mogą być konsekwencje tego procesu. W opracowaniu opisano symptomy obecnego kryzysu geografii szkolnej, a następnie dokonano analizy cech geografii jako przedmiotu nauczania i opisano jej relacje z geografią akademicką. Wyniki tych analiz przedstawione zostały w odniesieniu do zjawisk zachodzących w polskim systemie edukacji oraz na tle dyskusji o geografii szkolnej, jaka miała miejsce w końcu XX w. Zdiagnozowano szereg problemów, wśród których za najważniejsze uznano zbyt dużą pojemność treściową geografii szkolnej, pogłębiający się rozdźwięk pomiędzy geografią szkolną a geografią uniwersytecką, wadliwy system kształcenia nauczycieli oraz słabnące zapotrzebowanie na wiedzę geograficzną. W efekcie współoddziaływania wymienionych czynników sytuacja geografii szkolnej jest bardziej niekorzystna niż miało to miejsce na przełomie XX i XXI w. Dziedzina ta musi poszukiwać nowej tożsamości i jest zagrożona jako samodzielny przedmiot nauczania. Formalny podział geografii na dwie odrębne dyscypliny naukowe oraz kryzys studiów geograficznych potęgują tę trudną sytuację.