Przyszłość i perspektywy rozwoju edukacji geograficznej w świetle studiów literatury

Abstract

Artykuł ma charakter przeglądowy. Prezentuje efekty klasycznej analizy piśmiennictwa poświęconego szeroko pojętej problematyce zmian prognozowanych w edukacji geograficznej. Badaniami objęto publikacje zamieszczone w czasopismach specjalistycznych i monografie tematyczne, które ukazały się w Polsce oraz na świecie w latach 2000–2022. Celem studiów literatury było ustalenie kierunków oraz zakresów zmian, które nastąpią w najbliższej przyszłości w szkolnym kształceniu geograficznym. Badania dowiodły, że problematyka ta cieszyła się w ostatnich dwóch dekadach nasilającym się naukowym zainteresowaniem wśród specjalistów zajmujących się badaniami nad edukacją geograficzną. Podejmowana przez nich tematyka ewaluowała od ujęć przeglądowo-kompleksowych ku analitycznym i dedykowanym konkretnym, ustalonym wcześniej, trendom zmian. Te dotyczyły przemian w zakresie treści kształcenia i koncepcji programowych, orientacji filozoficzno-pedagogicznych, metod i strategii, ewolucji roli nauczyciela, ewaluacji efektów, a także środowiska nauczania-uczenia się. Przegląd literatury jednoznacznie wskazuje, że wysokojakościowa edukacja geograficzna będzie w przyszłości koncentrować się na podejmowaniu bieżących i ważkich problemów społeczno-gospodarczych, realizowanych zgodnie z koncepcją kształcenia poszukującego i w duchu personalizmu. Obligatoryjnym modułem będzie edukacja sustensywna. Spluralizuje się znacznie miejsce realizacji i formy procesu kształcenia. Istotnej ewolucji ulegną rola i zadania nauczyciela, który będzie pełnił funkcję przewodnika i mentora edukacji geograficzno-przyrodniczej. W architekturze budynków szkolnych wzrośnie znaczenie estetyki, dostępności, bezpieczeństwa, wspólnych przestrzeni do edukacji, wypoczynku i socjalizowania się