Sınıf Öğretmenlerinin Öğrencilerine Okuma Alışkanlığını Kazandırma Stratejileri: Bir Olgubilim Çalışması

Abstract

Okuma bireyin bilgi edinmesi ve kendisini çok yönlü olarak geliştirmesi için gerekli en önemli becerilerden biridir. Ancak günümüzde bireyler okuma alışkanlığına sahip değillerdir. Okuma alışkanlığının kazanılmasıyla önce bireysel sonra da toplumsal gelişme sağlanabilir. Okuma alışkanlığının kazandırılmasında en önemli sorumluluk sınıf öğretmenlerine düşmektedir. Buradan hareketle bu çalışmada sınıf öğretmenlerinin öğrencilerine okuma alışkanlığını kazandırırken kullandıkları stratejileri belirlemek amaçlanmıştır. Bu çalışma, nitel araştırma desenlerinden olgubilim yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri, 34 sınıf öğretmeninden, yarı yapılandırılmış görüşme formları aracılığıyla elde edilmiştir. Görüşme formu, 5 açık uçlu sorudan oluşmaktadır. Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin en çok kullandıkları sınıf içi stratejilerin, okuma saati düzenleme, okuma takibi yapma, okunan kitaplarla ilgili etkinlikler düzenleme, sınıf kitaplığı oluşturma, birlikte okuyarak model olma, okuma yarışmaları düzenlenme, iyi okuyucuları ödüllendirme ve kitap okumaya özendirme gibi stratejiler olduğu belirlenmiştir. Öğretmenler sınıf dışı stratejilerden ise en çok, aileyi sürece dâhil etme, okuma ödevleri verme ve takibini yapma, kütüphane ve kitap fuarlarına götürme, yazar söyleşilerine katılım sağlama, okumaya dair tavsiyelerde bulunma, farklı ortamlarda okuma etkinlikleri düzenleme gibi stratejileri kullanmaktadırlar. Öğretmenlerin okuma alışkanlığı kazandırmada velilerden, evde ailece okuma saatlerinin düzenlenmesi, çocukların okuma konusunda desteklenmesi ve velilerin kitap okuyarak çocuklarına model olması gibi beklentilerinin olduğu belirlenmiştir. Öğretmenlerin, okul yönetiminden ise kitap temini ile kitap okunacak mekân konusunda katkı bekledikleri bunun yanında okul genelinde okuma yarışmalarının düzenlenmesi, okul kütüphanesinden en çok kitap alıp okuyan öğrencilerin ödüllendirilmesi, okul kütüphanesine seçilecek kitapların belirlenmesi amacıyla kurulların oluşturulması da beklentiler arasında yer almaktadır.